Sterrenkundigen hebben een signaal gevonden dat weleens de eerst ontdekte maan bij een planeet buiten ons zonnestelsel kan zijn.
De jacht op exoplaneten – planeten bij andere sterren dan de zon – heeft inmiddels al meer dan 3000 prooien opgeleverd. Een flink stuk minder succesvol is de jacht op exomanen. Dat is niet zo gek ook: manen zijn een stuk kleiner dan de planeet waar ze omheen draaien en zijn dus minder gemakkelijk waar te nemen. Maar wat als het een reusachtige maan betreft? Ja, dan kan hij dus mogelijk wel gevonden worden, blijkt uit de publicatie van drie sterrenkundigen op Arxiv.org, een pre-print site.
Dip in helderheid
De vermeende exomaan zou zo groot zijn als de planeet Neptunes en om een planeet draaien die even groot is als Jupiter maar tienmaal zoveel massa bezit. De planeet draait vervolgens weer baantjes om de zonachtige ster Kepler-1625, op 4000 lichtjaar afstand van de aarde.
De vondst is gedaan op dezelfde wijze als de meeste exoplaneten worden gevonden: een planeet die voor zijn ster schuift (een transit) veroorzaakt om de zoveel tijd een dip in de helderheid. Wanneer de planeet in kwestie ook een maan bezit, is die dip nóg iets groter.
Vijftien maal kop
De aflopen jaren zochten de onderzoekers zich een slag in de rondte naar dit soort tekens. Diverse signalen werden gevonden, maar bij nadere bestudering bleek het vals alarm. Ditmaal lijkt er toch echt iets aan de hand te zijn. Hoewel het signaal over maar drie omlopen om de ster is bestudeerd (wat aan de weinige kant is), is de statistische betrouwbaarheid van 4 sigma erg hoog. Dat betekent dat de kans dat het hier om een meetfout gaat even groot als het vijftien maal achter elkaar kop gooien met een munt.
Toch houdt het onderzoekersteam graag een slag om de arm. De observatie is gedaan met de Kepler Space Telescope, maar de Hubble Space Telescope is veel krachtiger en zal de bevindingen moeten gaan bevestigen. Dat staat nu gepland voor oktober, wanneer de volgende transit van de planeet en zijn maan zal plaatsvinden.
Bijzonder grote maan
Dat het hier mogelijk gaat om een hele grote maan, is trouwens erg bijzonder. Zo’n grote maan bestaat niet in ons zonnestelsel (de grootste hier is de Jupiter-maan Ganymedes van ruim 5000 kilometer doorsnede). Het lijkt onwaarschijnlijk dat zo’n grote planeet en grote maan al sinds de vorming van het stersysteem bij elkaar zijn, dus de auteurs van de studie denken dat het hier om een ingevangen maan zou kunnen gaan.
Het is nog even wachten op de metingen van Hubble, maar het zou zomaar kunnen zijn dat dit onderzoek een mooie eerste stap is naar een succesvolle jacht op exomanen.
Bronnen: Arxiv.org, Phys.org, New Scientist, BBC News
Beeld: L. Calçada/ESO
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer (geen verzendkosten). Abonnee worden? Dat kan hier!
