Hoe langer een koe heeft gelegen, des te groter de kans dat die koe spoedig zal opstaan. Dat is één van de ontdekkingen waarmee Nederlander Bert Tolkamp een Ig Nobelprijs heeft gekregen.

Elk jaar worden de Ig Nobelprijzen uitgereikt, een ludieke prijs voor verrassend of grappig onderzoek dat je aan het denken zet. Dit jaar was Nederlander Bert Tolkamp met zijn team een van de gelukkigen die een Ig Nobelprijs in ontvangst mochten nemen.

Tolkamp, dierenwetenschapper bij een landbouwinstituut in Schotland, heeft met zijn team de Ig Nobel-waarschijnlijkheidsprijs in de wacht gesleept met twee gerelateerde ontdekkingen rond het gedrag van koeien. De eerste ontdekking is dat hoe langer een koe heeft gelegen, des te groter de kans dat ze spoedig zal opstaan. De tweede ontdekking is dat als een koe eenmaal opstaat, het niet gemakkelijk te voorspellen is hoe snel ze weer gaat liggen.

Limburgse stinkkaas

Tolkamp voegt zich bij een illuster rijtje van eerdere Nederlandse Ig Nobelwinnaars. Vorig jaar mochten bijvoorbeeld Anita Eerland en Rolf Zwaan naar huis met de Ig Nobelprijs voor psychologie. Zij deden onderzoek naar de vraag waarom de Eiffeltoren kleiner lijkt als je naar links leunt. Ook primatoloog Frans de Waal kreeg dat jaar een gedeelde prijs, voor zijn ontdekking dat chimpansees individuele soortgenoten kunnen identificeren door naar foto’s van hun achterwerken te kijken.

Enkele jaren daarvoor viel muggenexpert Bart Knols in de prijzen, die ontdekte dat de vrouwelijke malariamug net zo wordt aangetrokken door de geur van Limburgse stinkkaas als door de geur van voeten. En dan was er natuurlijk nog Kees Moeliker, die nauwgezet een staaltje homoseksueel én necrofiel gedrag bij eenden beschreef.

Doorgeslikte spitsmuis

Naast de prijs voor Tolkamp en collega’s werden er gisteren nog negen andere Ig Nobelprijzen uitgereikt. Onder andere kreeg een groep wetenschappers de prijs voor biologie én astronomie voor de ontdekking dat mestkevers de weg naar huis kunnen terugvinden door naar de Melkweg te kijken. De Amerikaan Gustano Pizzo kreeg (postuum) de Ig Nobel-veiligheidstechniekprijs voor een ingenieus systeem dat een vliegtuigkaper door een luik laat vallen, een pakketje van hem maakt en dat per parachute naar de aarde laat vallen waar ingeseinde autoriteiten hem in de boeien kunnen slaan.

Ook een mooie is de Archeologieprijs. Die ging naar Brian Crandall en Peter Stahl voor het blancheren en doorslikken van een dode spitsmuis, om te kijken in hoeverre de menselijke spijsvertering zo’n beest weet op te lossen. Verder werd een Italiaans team van wetenschappers beloond met de natuurkundige Ig Nobelprijs omdat ze hadden vastgesteld dat er mensen zijn die over een vijvertje zouden moeten kunnen rennen – tenminste, als dat vijvertje zich op de maan zou bevinden.

Lees hier meer over alle Ig Nobelprijzen van dit jaar. Kaarten voor de Nederlandse Ig Nobel Night, morgen in Leiden, zijn nog verkrijgbaar.  

Bronnen: Nederlandse Ig Nobel Night 2013, Improbable Research