Het experiment dat eerder vaststelde dat neutrino’s sneller dan het licht reizen, heeft een nieuwe test gedaan met hetzelfde resultaat.
Eind september waren ze een tijd lang behoorlijk ‘hot’: de normaal zo onopvallende neutrino’s. De reden: deze elementaire deeltjes met een minuscule massa hadden ietsje sneller dan het licht gereisd van CERN (Zwitserland) naar de berg Gran Sasso (Italië). Dat meldde althans het experiment OPERA (zie foto), dat aan de Italiaanse kant metingen verricht aan CERNs neutrinobundel.
Maar veel natuurkundigen waren sceptisch – inclusief een deel van de OPERA-medewerkers. Vanwege die twijfels werd al snel besloten nog wat meer metingen te doen voordat de resultaten officieel ter publicatie werden aangeboden aan een wetenschappelijk tijdschrift. Die metingen zijn nu gedaan, met hetzelfde resultaat: neutrino’s lijken de ruim 730 kilometer lange afstand inderdaad te hebben afgelegd in zo’n 60 nanoseconden minder dan licht daarvoor nodig zou hebben.
Het verschil met de eerdere OPERA-waarnemingen zat hem in de bundel neutrino’s die CERN door de aardkorst richting Italië stuurde. Aanvankelijk werden de pakketjes waar die bundel uit bestond, opgewekt door protonpulsen die 10,5 miljoenste van een seconde duurden. Die relatief lange tijd bracht onduidelijkheid met zich mee rond de reistijd van de neutrino’s, omdat een neutrino aan de OPERA-kant kon corresponderen met een proton uit het begin of het eind van de puls.
In de nieuwe opstelling zijn de protonpulsen nog maar 3 miljardste van een seconde lang, met bovendien relatief veel tijd tussen twee pulsen. Dat maakt een preciezere meting van de neutrinosnelheden mogelijk, die dus nog steeds laten zien dat neutrino’s iets korter dan het licht over de genoemde afstand doen.
Dat betekent niet dat het pleit nu beslecht is – en het Italiaanse Instituut voor Kernfysica (INFN) is de eerste die dat toegeeft. “De nieuwe tests lijken een deel van de mogelijke systematische fouten weg te nemen die het oorspronkelijke resultaat hadden kunnen beïnvloeden”, schrijft de organisatie voorzichtigjes in haar persbericht. “Maar het laatste woord kan alleen worden uitgesproken door vergelijkbare metingen die elders op de wereld zijn uitgevoerd.” De bal ligt nu dus, wat de Italianen betreft, bij andere neutrino-experimenten.
Meer weten over neutrino’s? Lees de rubriek ‘In 5 minuten neutrino’s’ in de vandaag verschenen KIJK 13/2011!
Bronnen: INFN, Nature News Blog, ScienceNOW
Foto: INFN