Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Je kunt een meeuw op afstand letterlijk wegkijken door oogcontact te maken. Handig om te weten als je op het strand net je tanden in een broodje kroket wilt zetten.
Om iemand beter te leren kennen, kijk je in de poppetjes van zijn ogen. Bij ons is oogcontact namelijk belangrijk, maar het werkt averechts bij meeuwen. Kijk een meeuw in de ogen en hij maakt zich sneller uit de voeten, ontdekten onderzoekers van de Universiteit van Exeter. Ze merkten in een vorig experiment al op dat meeuwen niet dichterbij durven te komen als je hoofd in hun richting is gedraaid. Nu ontdekten ze dat de vogels echt reageren op oogcontact. Je kunt ze letterlijk wegkijken.
Lees ook:
Oogcontact
Bij deze nieuwe proef liepen de onderzoekers op het strand in de richting van een zilvermeeuw (Larus argentatus). De ene keer met hun blik op het dier gericht, de andere keer met hun ogen op de grond gehouden, zonder dat ze met hun hoofd bewogen. Als ze de zeevogel niet aankeken, konden ze gemiddeld twee meter dichterbij komen voordat het beest de poten nam. Hadden ze wel oogcontact, dan vloog de vogel eerder weg.
In dit filmpje zie je een onderzoeker op het strand van St Ives in Cornwall een meeuw benaderen.
Stalen zenuwen
In totaal deden 155 zilvermeeuwen mee aan de proef, jongen en volwassenen, in stedelijk en landelijk gebied. Hiermee brachten de wetenschappers voor het eerst de verschillen tussen deze groepen in kaart.
Je zou verwachten dat net uitgevlogen jonkies nog moeten leren wat ze moeten doen als ze een mens tegenkomen. Maar bij het aankijken van mensen vlogen ze net zo snel weg als de volwassenen, lieten de experimenten zien. Ze hoeven dus maar korte tijd met ons in aanraking te zijn geweest om te weten dat ze moeten wegwezen. Het kan ook aangeboren gedrag zijn.
Uit het onderzoek kwam ook naar voren dat stadsmeeuwen meer stalen zenuwen lijken te hebben dan hun plattelandsfamilieleden, want ze lieten de onderzoeker iets dichterbij komen. En als ze dan uiteindelijk in beweging kwamen, liepen ze meestal gewoon weg terwijl de ‘watjes’ van het platteland drie keer zo vaak meteen op de vleugels gingen. Dat is te begrijpen omdat zij minder aan onze aanwezigheid gewend zijn.
“Erg nuttige informatie”
Ornitholoog Martijn Hammers, docent aan de Rijksuniversiteit Groningen, vindt het een leuk en interessant onderzoek. “Dergelijke informatie over hoe dieren reageren op mensen en hoe ze zich aanpassen is erg nuttig, aangezien mensen en dieren steeds vaker met elkaar in contact zullen komen. Het feit dat ook jonge meeuwen dit gedrag vertonen, suggereert dat het is aangeboren of al heel vroeg in de ontwikkeling ontstaat.”
“Wat nog niet bekend is,” vervolgt Hammers, “is of dit gedrag al vanaf de geboorte aanwezig is, of dat het zich pas ontwikkelt nadat meeuwen zijn blootgesteld aan mensen of andere predatoren. Het onderzoek blinkt dan ook uit in zijn eenvoud. Meer dan een telefoon om een filmpje te maken van het gedrag heb je niet nodig en het kan overal worden uitgevoerd. Iedereen zou bijvoorbeeld kunnen kijken of de duiven in de stad dit zelfde gedrag vertonen – ik ben benieuwd!”
Een volgende stap is te kijken naar individuele verschillen, zeggen de onderzoekers in hun publicatie. Zo helpt oogcontact ons toch om de meeuwen beter te leren kennen.
Bronnen: University of Exeter via Eurekalert!, Animal Behaviour, University of Exeter
Beeld: Acabashi via Wikimedia, Biggestkartal via Wikimedia