In Canada zijn overblijfselen van micro-organismen gevonden die, volgens wetenschappers, dateren van 3,77 miljard jaar geleden.
Fossielen verschaffen ons veel informatie over hoe het leven op aarde er vroeger uitzag. Zelfs de allerkleinste overblijfselen kunnen ons voorzien van nieuwe kennis. Wetenschappers beweren nu dat ze de oudste fossielen ooit hebben gevonden in Québec, Canada. Maar het gaat wel om fossielen van ieniemienie formaat.
Mini fossielen
We hebben het hier dus niet over een pootafdruk van een dinosauriër of een versteende ammoniet, maar over microfossielen. Deze “opgravingen” zijn zo klein dat ze alleen zichtbaar kunnen worden gemaakt onder een microscoop. Zo zijn de gevonden fossielen in Canada slechts een halve millimeter lang en hebben ze de dikte van een halve mensenhaar.
Onderzoekers vonden de microfossielen ingekapseld in lagen kwarts in de Nuvvuagittuq Supracrustal Belt – een van de oudste rotsen ter wereld. De overblijfselen van de bacteriën zijn van hematiet, een ijzeroxide, gemaakt. Daarom denken wetenschappers dat de microfossielen afkomstig zijn van bacteriën die ooit onder water gedijden rondom heetwaterbronnen. Deze chemotrofe organismen konden dankzij chemische reacties hun energie uit ijzer halen.
Scepsis
Volgens Wim van Westrenen – van de afdeling aardwetenschappen aan de Vrije Universiteit – moeten we dit bericht wel “met een gezonde dosis scepsis bekijken”. Er bestaat namelijk een kans dat de gevonden fossielen helemaal geen biologische oorsprong hebben. “Het is ongelooflijk moeilijk om te bewijzen dat hele kleine structuren in stenen – die miljarden jaren oud zijn – door organismen zijn gemaakt. Vaak blijkt dat deze vormen ook door anorganische processen gemaakt kunnen worden”, zegt Westrenen.
Bas van de Schootbrugge – van de afdeling mariene palynologie en paleo-oceanografie aan de Universiteit Utrecht – is het met van Westrenen eens. “Dit soort claims zijn vaak erg speculatief. Het is zo ongelooflijk oud, en er is zoveel gebeurd met deze gesteenten, dat de zogenaamde fossielen vaak op niks lijken.”
We zullen dus nog even een slag om de arm moeten houden. Maar als het klopt dat de gevonden overblijfselen dateren van circa 3,77 miljard jaar geleden, dan bieden ze het oudste directe bewijs van leven op aarde.
Bronnen: University College London via EurekAlert!, Nature, The Guardian
Beeld: Matthew Dodd/PA