Wetenschappers hebben aangetoond dat het slikken van veelgebruikte middelen bij angst- en slaapstoornissen een verhoogd risico op Alzheimer met zich meebrengt. Of het verband oorzakelijk is, is niet bekend.

Benzodiazepines (zoals het welbekende valium) zijn medicijnen die worden gebruikt voor angst- en slaapstoornissen. De pillen hebben een kalmerende werking en verminderen het gevoel van angst van een patiënt. Ze worden veel gebruikt; ruim 40 procent van de ouderen (boven de 66 jaar) heeft wel eens benzodiazepines gebruikt en vaak worden de medicijnen langdurig geslikt. Onderzoekers hebben nu echter ontdekt dat zulk langdurig gebruik het risico op Alzheimer kan verhogen.

Er werd al een tijdje vermoed dat het risico op Alzheimer wordt verhoogd door het gebruik van benzodiazepines, maar dit was nog nooit met zekerheid vastgesteld. Daarom volgden wetenschappers Canadese ouderen die benzodiazepines slikten. In zes jaar tijd identificeerden ze 1796 bejaarden die Alzheimer kregen. Elk van hen werd vergeleken met vier gezonde leeftijdsgenoten van hetzelfde geslacht.

Omgekeerd verband?

Omdat het verband ook omgekeerd kan zijn (mensen met beginnende Alzheimer krijgen vaker benzodiazepines) sloten de onderzoekers iedereen die binnen vijf jaar na het slikken van de medicijnen Alzheimer ontwikkelde uit van het onderzoek. Wanneer je een zogenaamd ‘vertraagd risico’ kunt aantonen, is het namelijk waarschijnlijker dat de benzodiazepines de oorzaak zijn van het verhoogde risico op Alzheimer in plaats van andersom.

Oplopende percentages

Na deze selectieronde bleek dat benzodiazepineslikkers vaker Alzheimer kregen. Hoe langer de patiënt de medicijnen slikt, des te hoger is het risico. Bij mensen die de medicijnen korter dan drie maanden slikten, kwam de ziekte slechts 9 procent vaker voor (dit is een niet significant verschil), bij mensen die het medicijn drie tot zes maanden slikten was dat al 32 procent en bij degenen die het spul meer dan 6 maanden slikten, nam het risico toe met maar liefst 84 procent.

Ook bleek het risico hoger bij langwerkende benzodiazepines dan bij kortwerkende varianten. De wetenschappers benadrukken dat een causaal verband nog steeds niet met zekerheid kan worden vastgesteld, maar dat dit door hun resultaten wel waarschijnlijker lijkt.

De wetenschappers vinden niet dat mensen moeten stoppen met het gebruik van benzodiazepines en denken dat de medicijnen waardevol kunnen zijn om angst- en slaapstoornissen in de hand te houden. Wél vinden ze dat zulke behandelingen van korte duur moeten zijn.

Bronnen: British Medical Journal, British Medical Journal via EurekAlert!