Ringvormige koffievlekken worden veroorzaakt door de vorm van de minuscule koffiedeeltjes. Dat ontdekten wetenschappers nadat ze onder een microscoop naar koffieachtige vloeistof keken.

Wetenschappers van de Universiteit van Pennsylvania stoorden zich waarschijnlijk aan de vele koffieringen op hun bureau. Ze achterhaalden de oorzaak van dit probleem en slaagden er in om vloeistoffen die op koffie lijken egaal op te laten drogen. De clou zit hem in de vorm van de koffiedeeltjes die in het water zitten opgelost.

Die koffiedeeltjes zijn bolvormig. Als vloeistof opdroogt, zorgen krachten ervoor dat de minuscule korrels naar de buitenkant van een druppel worden gedreven. Deze deeltjes laten de ringvormige vlek achter die zo typerend is voor gemorste koffie.

De wetenschappers bootsten de omstandigheden in de koffie na met plastic deeltjes ter grootte van enkele micrometers. Vloeistof met ronde deeltjes reageerden zoals verwacht en vormden een ringvormige vlek. Experimenten met sigaarvormige (ellipsoïde) deeltjes lieten hele andere effecten zien. Onder de microscoop bleek dat de deeltjes zich sneller dan de bolvormige deeltjes aan elkaar hechtten, waardoor ze minder makkelijk naar de rand werden gestuwd wanneer de vloeistof opdroogde. De vlek die achterbleef, was zo goed als egaal.

Het onderzoek lijkt nogal triviaal, maar begrip over het effect van de vorm van de microdeeltjes in vloeistoffen kan ook praktische toepassingen hebben in bijvoorbeeld de verfindustrie. Nu worden er nog chemicaliën gebruikt om verf egaal op te laten drogen, maar dat is erg belastend voor het milieu. Sigaarvormige in plaats van bolvormige verfdeeltjes laten de lak ook zonder de extra chemicaliën mooi egaal opdrogen.

Bronnen: Nature, University of Pennsylvania via PhysOrg.com

Beeld: ASB337/CC BY-SA