Het samenspel tussen de magnetische velden van zon en aarde heeft veel gevolgen. Een vrijdagochtend vroeg te lanceren NASA-missie gaat het verschijnsel in detail bestuderen.

Oké, zoveel media-aandacht als Rosetta, Dawn of New Horizons zullen ze niet krijgen: de vier ruimtescheepjes behorende bij NASA’s Magnetic Multiscale-missie (MMS), die in de nacht van donderdag op vrijdag worden gelanceerd. Maar eigenlijk gaan ze iets bestuderen dat veel directer relevant is voor ons aardbewoners. Namelijk: hoe het magnetisch veld van de zon zich verbindt met dat van de aarde en zich daar weer van losmaakt.

Gevaarlijk ruimteweer

Dit verschijnsel, magnetische reconnectie, is de oorzaak van al het ‘ruimteweer’ rond onze planeet. En dat wil je goed begrijpen, want ruimtevaartuigen, astronauten en het elektriciteitsnet op aarde kunnen hierdoor in gevaar komen. Ook het noorder- en het zuiderlicht zijn het gevolg van magnetische reconnectie, en op de zon is het verschijnsel de veroorzaker van zonnevlammen.

De NASA gaat nu met nooit vertoonde precisie magnetische reconnectie bestuderen met de missie MMS. Die bestaat uit vier identieke, schijfvormige ruimtescheepjes, die in een piramideformatie gaan vliegen. Met 25 instrumenten per scheepje zullen ze magnetische en elektrische velden, plasma’s en deeltjes gaan bestuderen op de plekken waar de magnetische velden van aarde en zon bij elkaar komen en zich weer van elkaar scheiden.

Nuttig voor kernfusie

Een belangrijk doel van de missie is om te kijken of de simulaties die we nu gebruiken voor magnetische reconnectie wel kloppen. “Het is voor het eerst dat we ze met harde data kunnen vergelijken”, zegt de bij MMS betrokken wetenschapper Tom Moore in onderstaande video. “Wat gebeurt er nu precies? Ik weet zeker dat we daar iets nieuws over gaan leren, en dat de simulaties daar beter van zullen worden.”

Een vakgebied waar het werk van MMS verder verschil kan maken, is kernfusie, zegt hoofdonderzoeker Jim Burch in een persbericht. “Daar is magnetische reconnectie een belangrijk obstakel gebleken bij het uitbuiten van deze mogelijke energiebron.”

De vier satellieten worden als alles goed gaat komende vrijdag gelanceerd met een Atlas V-raket, rond kwart voor vier ’s ochtends onze tijd. De missie zal vervolgens twee jaar gaan duren. Meer informatie, en een klokje dat aftelt tot de lancering, vind je op deze NASA-pagina.

Bronnen: NASA, Southwest Research Institute

Beeld: Southwest Research Institute (header), Ben Smegelsky/NASA