De mannelijke bolkopvelddwergspin (Oedothorax retusus) is waarschijnlijk de meest bezitterige man van het dierenrijk. Om te voorkomen dat zijn sekspartner tussen de lakens kruipt met een ander, plaatst hij een stop in haar geslachtsorgaan. Dat blijkt een effectieve manier om rivalen te weren.
Om de plug te maken, hebben de spinnenmannen een speciale klier. Die scheidt tijdens de copulatie een vloeistof uit, die langzaam stolt en uiteindelijk een ondoordringbaar obstakel vormt. Deze barrière houdt mannelijke rivalen tegen. Dat het dier gebruik maakt van zo’n ‘antiseksplug’ was al langer bekend, maar de effectiviteit van het mechanisme was tot nu toe onduidelijk. Duitse wetenschappers hebben nu ontdekt dat die afhangt van de grootte en de leeftijd van de stop.
De onderzoekers lieten spinnen paren en onderbraken de copulatie op verschillende momenten. Vervolgens bekeken ze de grootte van de plug. Daarna lieten ze nieuwe mannen bij de dames en keken ze hoeveel mannen erin slaagden om te paren met de ‘geplugde’ vrouw.
Het obstakel bleek behoorlijk effectief. Slechts een derde van de mannen bleek ondanks de barrière in staat om met het vrouwtje te paren. Het is onzeker of de tweede paring ook leidde tot spermaoverdracht, aangezien een groot deel van het sperma werd teruggevonden op het geplugde geslachtsorgaan.
Grote, oude pluggen zijn het efficiëntst
De wetenschappers ontdekten dat de plug groter is, naarmate de seks langer duurt. De grote pluggen bleken efficiënter te zijn dan de kleine. Bovendien bleek een oude plug beter te werken dan een nieuwe. Hoe ouder de plug, hoe harder hij is en hoe beter hij rivalen buiten houdt.
De onderzoekers zijn nu van plan om vaderschapstesten te gaan doen op de nakomelingen van de spinnenmoeders. Ze willen bepalen of zij uitsluitend afkomstig zijn van de eerste sekspartners van de vrouwen of dat ook de tweede mannen erin geslaagd zijn nageslacht voort te brengen.
Superlijm?
Ook willen ze de chemische samenstelling bepalen van het materiaal waaruit de stop gemaakt is. Dit materiaal hecht zich zeer sterk aan een ruw oppervlak. De onderzoekers denken daarom dat het spul wellicht te gebruiken is als lijm.