Negen jaar na ruimtesonde Hayabusa terugkeerde van planetoïde Itokawa, zou men in het teruggebrachte ‘ruimtestof’ iets bijzonders gevonden hebben; water.
Op de valreep plukte Japanse ruimtesonde Hayabusa bij zijn bezoek aan pindavormige planetoïde 25143 Itokawa een paar ruimtekorrels van het oppervlak mee. In 2010 plofte de capsule met het waardevolle pakketje weer op onze blauwe planeet. Uitvoerig onderzoek naar de planetoïde-kruimels volgde natuurlijk, maar nu, bijna negen jaar na de terugkomst van Hayabusa op aarde, hebben onderzoekers weer iets nieuws ontdekt; sporen van water. Dat schreven chemici aan de Arizona State-universiteit onlangs in vakblad Science Advances.
Lees ook:
Pyroxeen
De chemici onderzochten vijf van de waardevolle ‘planetoïde-kruimels’ met een zogenaamde NanoSIMS (voor Nanoscale Secondary Ion Mass Spectrometer); een gevoelig apparaat dat de samenstelling van minuscule samples kan bepalen. In twee van de korreltjes, elk niet groter dan de breedte van een halve haar, vond het team het pyroxeen; een mineraal dat op aarde water in de kristalstructuur heeft.
In twee van de oppervlaktekruimels van planetoïde Itokawa troffen chemici pyroxeen aan; een mineraal dat water in de kristalstructuur heeft. © Z. Jin en M. Bose, 2019/ASU/JAXA
“De mineralen bevatten een samenstelling waterstofisotopen (variaties van het element waterstof red.) die niet te onderscheiden zijn van die hier op aarde”, vertelt auteur Ziliang Jin.
Zware jeugd
Het is niet de eerste keer dat we vormen van water buiten onze planeet vinden. De onderzoekers vermoedden dan ook al dat Itokawa sporen van het belangrijke molecuul zou huizen. Vooral wilden ze weten hoeveel. De planetoïde heeft namelijk een ‘zware jeugd’ gehad. Onder meer de extreme opwarming, straling en vele botsingen die het object voor de kiezen moet hebben gekregen, zijn niet bevorderlijk geweest voor het aanwezige water.
De samples komen van een deel vlak en met stof bedekt deel van Itokawa; de Muses Sea. © Z. Jin en M. Bose, 2019/ASU/JAXA
De onderzoekers schatten het watergehalte in de mineralen, na te corrigeren voor het verlies door de zware omstandigheden, tussen 698 en 988 parts per million (ppm) – een maat voor concentratie.
Oceaanwater
Volgens de onderzoekers is planetoïde Itokawa al met al dus relatief rijk aan water. Dat versterkt de lang staande theorie dat het water op aarde (deels) afkomstig is van dergelijke ‘ruimterotsen’. Volgens sommigen zou tot de helft van het oceaanwater op onze blauwe knikker aangeleverd zijn door brokstukken als Itokawa, toen ze al die jaren geleden insloegen op aarde.
Definitieve uitspraken worden overigens nog niet gedaan en onderzoek naar andere planetoïden gaat dan ook gestaag verder. Zo is bijvoorbeeld ook het ‘jongere broertje’ van Hayabusa, Hayabusa2, op zoek naar water en organische materialen op een planetoïde. Eind dit jaar moet dat bijzondere pakketje planetoïdestof, verzameld op planetoïde Ryugu, op aarde aankomen.
Bronnen: Science Advances, Arizona State University, New Atlas
Beeld: Z. Jin en M. Bose, 2019/ASU/JAXA
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!