Verspreid door elk sterrenstelsel bevinden zich sterrenhopen. En daarin zijn vreemde eenden in de bijt te vinden: ‘blue stragglers’, die zichzelf ten koste van andere sterren jong houden.
Aangenomen wordt dat de sterren in één sterrenhoop tegelijk zijn ontstaan. Over het algemeen hebben ze dus allemaal dezelfde leeftijd en komen ze ook samen aan het einde van hun leven. Een ster verandert dan van een hete, heldere ster in een rode reus en daarna in een zogeheten witte dwerg.
Maar bij de zogenoemde blue stragglers (‘blauwe nakomers’) is dat niet het geval. Sterrenkundigen verwonderen zich er al jaren over hoe het toch komt dat deze sterren er zo helder en heet uitzien, en daarmee stukken jonger lijken dan de rest van de sterren in hun sterrenhoop. Twee nieuwe onderzoeken werpen daar licht op.
Hoewel men zoals gezegd al vermoedde dat blue stragglers net zo oud zijn als de sterren om hen heen, hebben sterrenkundige Francesco Ferraro en zijn team daar nu bewijsmateriaal voor geleverd. Ze observeerden 44 ‘nakomers’ in de de 26.000 lichtjaar ver weg gelegen sterrenhoop M30 (zie foto). Deze stragglers blijken niet omringd te zijn door resten van de wolken stofdeeltjes en waterstof waar sterren uit ontstaan, wat laat zien dat ze niet pas gevormd kunnen zijn. Ook hebben ze een lage snelheid. Dat bewijst dat ze niet vanuit een ander sterrenstelsel zijn komen aanzweven.
In het kader van een ander onderzoek bestudeerden Robert Mathieu en Aaron Geller van de Universiteit van Wisconsin de sterrenhoop NGC188 (op 5000 lichtjaar afstand) vijftien jaar lang. Zij ontdekten dat 75 procent van de blue stragglers deel uitmaakt van een dubbelster, waarbij de afstand tussen de straggler en zijn partner relatief klein is. Dat suggereert, zo stelt Mathieu, dat “blue stragglers het gevolg zijn van massa-overdracht en botsingen tussen twee of meer sterren”.
Oftewel: deze sterren zijn te omschrijven als een soort vampiers, die zichzelf verjongen door materiaal van andere sterren te stelen. Om te bepalen hoe die levensverlengende diefstal precies in zijn werk gaat, is weer jarenlang onderzoek nodig.
Bronnen: ScienceNOW