Volgens twee sterrenkundigen kunnen er in zogenoemde bolvormige sterrenhopen heel goed intelligente aliens voorkomen.
Meestal worden bolvormige sterrenhopen of bolhopen snel afgeserveerd in discussies over buitenaards leven. Deze clusters, waarin gemiddeld een miljoen sterren zitten samengepakt in een bol van zo’n 100 lichtjaar, zouden nauwelijks planeten bevatten. Maar dat zou weleens reuze mee kunnen vallen, stellen twee astronomen nu. En als er dan toch planeten zijn te vinden in zo’n bolhoop, zouden die weleens de ideale voedingsbodem kunnen zijn voor beschavingen die zich over meerdere planetenstelsels uitstrekken.
Te weinig zware elementen?
Het idee dat een bolhoop weinig planeten bevat, komt voort uit het feit dat de sterren in zo’n hoop heel oud zijn: ze werden circa 10 miljard jaar geleden ‘geboren’. Toen bevatte het heelal echter nog weinig zware elementen zoals ijzer en silicium. Die ontstonden immers niet ten tijde van de oerknal, maar moesten worden gecreëerd in het binnenste van sterren – waar lichte elementen fuseren tot zwaardere – of tijdens supernova’s: heel zware sterren die aan het eind van hun bestaan exploderen. Conclusie: oude sterren, zoals die in een bolhoop, hebben in de regel geen planeten.
Volgens de Amerikaanse sterrenkundige Rosanne Di Stefano (Harvard-Smithsonian Centre for Astrophysics) en haar Indiase collega Alak Ray valt dat echter wel mee. Zij stellen dat er inmiddels ook planeten zijn gevonden bij sterren die tien keer zo weinig zware elementen bevatten als onze zon. Bovendien blijkt dat grote gasplaneten, van het formaatje Jupiter, weliswaar meer voorkomen bij sterren met veel zware elementen, maar dat die regel niet op lijkt te gaan voor planeten zoals de aarde.
Een ander bezwaar tegen bewoonbare planeten in bolhopen is dat de sterren in zo’n bol relatief dicht bij elkaar staan. Dat zou betekenen dat planeten om de haverklap uit hun baan worden getrokken door een passerende buurster – wat voor leven op zo’n planeet natuurlijk een enorme ramp zou zijn. Maar, zo stellen Di Stefano en Ray: de meeste nog levende sterren in een bolhoop zijn rode dwergsterren. Die zijn zo koel, dat een planeet er behoorlijk dicht bij in de buurt moet staan, wil er vloeibaar water kunnen voorkomen (en daarmee leven zoals wij dat kennen). En een planeet die zó dicht bij zijn ster staat, maakt relatief weinig kans om uit zijn baan te worden getrokken.
Groot voordeel
Er kan dus best een planeet zijn met leven in zo’n sterrenhoop, vinden de sterrenkundigen. Dat leven zou dan bovendien meer dan twee keer zoveel tijd hebben gehad om zich te ontwikkelen als het leven op aarde. En dan behoort een intelligente of zelfs superintelligente beschaving zeker tot de mogelijkheden.
Bovendien heeft zo’n beschaving een groot voordeel ten opzichte van de onze. Omdat een bolhoop zo dichtbevolkt is, zijn de afstanden tussen de sterren een stuk kleiner. “Een boodschap die van ster naar ster wordt gestuurd, doet daar niet langer over dan een brief die in de achttiende eeuw van de VS naar Europa werd verstuurd”, aldus Di Stefano in een persbericht.
Daarnaast zijn interstellaire reizen natuurlijk een stuk makkelijker als de afstanden kleiner worden. Een technologische beschaving zou zich dus sneller dan wij over meerdere planetenstelsels kunnen verspreiden.
Zoeken naar boodschappen?
Jammer is alleen dat de dichtstbijzijnde bolhopen net wat ver van de aarde af staan om er goed naar planeten te kunnen zoeken. Maar als we écht geloven dat zulke planeten een goede kans maken om aliens te huisvesten, is er natuurlijk een andere mogelijkheid: dan zouden we onze SETI-telescopen erop kunnen richten, om te zien of deze voorheen als levenloos weggezette astronomische objecten misschien boodschappen het heelal in sturen…