Mensen die het hoofd van hun vijand afhakten, de intacte huid van de schedel afschraapten, en dat ‘masker’ vervolgens kookten tot het kromp: ze bestonden echt.
Het begon allemaal met een zogenoemd gekrompen hoofd (zie afbeelding bij dit bericht) in het Eretz Israel Museum in Tel Aviv. Dit soort hoofden werd eind negentiende en begin twintigste eeuw zo vaak nagemaakt en voor veel geld verkocht, dat wordt vermoed dat 80 procent van die zogenoemde shrunken heads nep is. En dat betekent dat men niet goed kan inschatten hoe vaak de gruwelijke techniek werd toegepast.
Onderzoekers, waaronder Gila Kahila Bar-Gal, besloten te kijken of het hoofd in het Israëlische museum een echt menselijk hoofd is. Hij hoopt dat het onderzoek andere wetenschappers ertoe zal aanzetten om het DNA van andere hoofden ook te analyseren, omdat op die manier die authenticiteit kan worden vastgesteld en eventuele belangrijke historische informatie kan worden achterhaald.
Zijn DNA-analyse gaf een duidelijk antwoord: dit was het hoofd van een échte man van Afro-Ecuadoriaanse afkomst. Het is waarschijnlijk dat hij deel uitmaakte van een groep die vocht tegen de Jivaro-Shuar-stam in Ecuador. Deze lieverdjes stonden er om bekend wel vaker hoofden af te hakken en te laten krimpen. De leeftijd van het hoofd is moeilijk vast te stellen, maar de man is waarschijnlijk vermoord tussen 1600 en 1898.
“De gekrompen hoofden werden gemaakt van de huid van vijandelijke hoofden op het slagveld”, legt Kahila Bar-Gal uit. “Tijdens spirituele ceremonieën werden ze kleiner gemaakt door de huid te koken en te verhitten, om zo de ziel op te sluiten en de moordenaar te beschermen.”
Wat er daarna met de hoofden gebeurde, is onduidelijk. Sommigen zeggen dat de moordenaars de hoofden zelf mochten houden als aandenken of sieraad. Ze zouden de hoofden zelfs als masker hebben gedragen. Maar andere bronnen vertellen dat de hoofden werden gebruikt bij ceremoniën, of in aardwerken potten werden bewaard. En dat hun manier van preserveren erg effectief was, dat heeft dit goed bewaarde hoofd wel bewezen.
Bronnen: Discovery News, Wired
Beeld: Gila Kahila Bar-Gal