Zou jij de hersencellen van een varken in je brein laten implanteren? Een aantal parkinsonpatiënten wel, in de hoop op verlichting van de symptomen.
Bij de ziekte van Parkinson sterven de dopamine-producerende hersencellen in de loop der jaren bij bosjes af. Door gebrek aan dopamine krijgt de patiënt last van trillingen, stijfheid en problemen met bewegen. De behandeling berust op het vervangen van dopamine, maar na een aantal jaar werkt dit niet meer goed. En dus richten parkinsonpatiënten nu hun hoop op een nieuwe therapie van het Nieuw Zeelandse bedrijf Living Cell Technologies: het implanteren van varkenshersencellen in het brein.
Hersenvocht
De varkenscellen zijn afkomstig uit de plexus choroideus van varkens. Dit hersengebiedje maakt hersenvocht: een cocktail van groeifactoren en signaalmoleculen die zenuwcellen gezond houdt. Het idee is dat de plexus-choroideus-cellen van een varken de overgebleven dopamine-producerende cellen van parkinsonpatiënten ‘smeert’ en zo verder verlies zo goed als mogelijk helpt voorkomen.
De varkenshersencellen zijn verpakt in een coating van alginaat, een goedje gemaakt van zeewier. De zo ontstane capsules meten een halve millimeter en bevatten elk zo’n 1000 cellen. Dankzij de coating kunnen de immuuncellen van de ontvanger niet bij de varkenscellen, terwijl de groeifactoren toch naar het omliggende hersenweefsel kunnen stromen.
De aanpak bleek in 2013 al succesvol bij de rattenversie van de ziekte van Parkinson. In 2015 volgde de eerste klinische studie bij mensen. Toen kregen vier parkinsonpatiënten elk 40 capsules geïmplanteerd in een kant van de hersenen.
Placebo of niet?
Het onderzoeksteam zag een gemiddelde verbetering van 14 punten op een schaal van 199 punten die de ernst van de symptomen beoordeelt. Maar omdat de verbetering al heel kort na de operatie optrad, valt niet uit te sluiten dat het hier om een placebo-effect gaat: de patiënten hebben veel verwachtingen bij de therapie en daardoor gaat het ook echt beter met ze.
Maar ook na 18 maanden was er nog steeds verbetering zichtbaar, terwijl bijna alle parkinsonpatiënten een paar punten per jaar zakken op de symptoomschaal. Dat geeft hoop voor de nieuwe klinische studie, die vorige maand van start is gegaan. In totaal hebben toen 18 parkinsonpatiënten 120 capsules in beide hersenhelften ontvangen.
Ook proces van degeneratie vertraagd
Neurowetenschapper Gerda Andringa (Universiteit Utrecht) noemt de nieuwe therapie veelbelovend. “De huidige therapieën bij de ziekte van Parkinson bestrijden enkel de symptomen. Deze techniek lijkt ook het proces van degeneratie te vertragen.”
Ze vervolgt: “Helaas zijn de gegevens nog niet gepubliceerd en moeten we afwachten of de effecten ook worden gevonden in de nu geplande dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie met meer patiënten. Daarnaast is nog niet bekend of de therapie bijwerkingen heeft en wat de effecten op lange termijn zijn.”
Nieuwe trend?
Een vergelijkbare therapie waarbij alvleeskliercellen van varkens werden geïmplanteerd bij mensen met suikerziekte, bleek al eerder succesvol. Ook zijn er al plannen voor dezelfde aanpak bij de ziekte van Alzheimer en Huntington. Is het implanteren van diercellen bij mensen een trend voor de toekomst?
Bronnen: Living Cell Technologies, New Scientist
Beeld: Living Cell Technologies
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer (geen verzendkosten). Abonnee worden? Dat kan hier!