Met ruimtetelescoop Hubble hebben astronomen weten vast te stellen dat een verre planeet hoogstwaarschijnlijk wolken heeft.

Heeft ie nou een atmosfeer van bijvoorbeeld waterdamp? Of zit ie verstopt onder een wolkendek en hebben we daardoor eigenlijk geen idee welke stoffen er in zijn dampkring zitten? Die vraag stelden astronomen zich al een aantal jaren bij de planeet GJ 1214b, die een baan beschrijft rond een ster hier 40 lichtjaar vandaan. Een team van sterrenkundigen geleid door Laura Kreidberg en Jacob Bean van de Universiteit van Chicago heeft het pleit nu weten te beslechten.

Dik wolkendek

Kreidberg, Bean en collega’s deden dat door de planeet te observeren terwijl hij in de periode van september 2012 en augustus 2013 vijftien keer voor zijn ster langs bewoog. Tijdens deze overgangen konden ze de atmosfeer van de planeet aan een nader onderzoek onderwerpen door te kijken wat er gebeurde met het sterrenlicht dat erdoorheen scheen.

Hierdoor konden de sterrenkundigen allerlei verschillende atmosferen uitsluiten: GJ 1214b heeft hoogstwaarschijnlijk geen wolkenvrije atmosfeer met moleculen als water, methaan, koolstofmonoxide of koolstofdioxide. In plaats daarvan lijkt het erop dat een dik wolkendek de lagere delen van de atmosfeer aan onze blikken onttrekt.

Hoogbejaard

Volgens de onderzoekers zoeken ze met dit onderzoek de grenzen op van wat er nog mogelijk is met de inmiddels hoogbejaarde Hubble-telescoop. Zo is er nog nooit zoveel waarneemtijd in een enkele planeet geïnvesteerd. Frustrerend genoeg is daar dus niet uit gebleken waar de atmosfeer uit bestaat. Hopelijk zullen toekomstige telescopen die naar licht met andere golflengtes kijken, zoals de James Webb Space Telescope, in staat blijken door het wolkendek van dit soort planeten heen te turen om wél de samenstelling van de dampkring te kunnen bepalen.

Bronnen: Nature, University of Chicago via EurekAlert!, Space Telescope Science Institute

Beeld: G. Bacon (STScI)/NASA/ESA