Het immuunsysteem blijkt een verrassende rol te vervullen in de aftermath van een hartaanval.
De cijfers van de Nederlandse Hartstichting liegen er niet om: dagelijks krijgen bijna 200 mensen een hartaanval, waarvan er 15 sterven. In de eerste maand na het krijgen van een hartaanval overlijdt 7 procent van de mannen en 9 procent van de vrouwen. En vijf jaar na een ziekenhuisopname voor een hartinfarct is zelfs de helft van de patiënten alsnog overleden.
Wetenschappers van verschillende universiteiten in Amerika hopen nu met hun ontdekking dat deze nasleep minder heftig zal worden. Zij ontdekten namelijk hoe het komt dat de aftermath van een hartinfarct nog zo gevaarlijk kan zijn. De boosdoener? Verwarde immuuncellen.
Vergissing
Ischemische hartziekte is de meest voorkomende doodsoorzaak. Bij deze chronische aandoening is de bloedtoevoer naar de hartspier onvoldoende. Als gevolg sterven hartcellen af en dat leidt tot een hartaanval. Immuuncellen raken hierdoor geactiveerd en migreren naar het dode hartweefsel om daar de dode cellen op te ruimen. Dit proces is dus al bekend.
Maar hoe kan het dat stervende cellen het immuunsysteem activeren? Dat is iets waar onderzoekers lange tijd hun hoofd over braken. Nu denkt dit team het te weten. Na een hartaanval doet het DNA van dode cellen zich voor als een virus en activeert zo een antivirale respons in gespecialiseerde immuuncellen in het lichaam. Ofwel: de immuuncellen vergissen zich.
Te veel geactiveerd
Deze respons wordt de type 1 interferon-respons genoemd. Interferons zijn eiwitten die de activiteit van het immuunsysteem reguleren, en je dus beschermen tegen infecties. Maar te veel activatie van de eiwitten zorgt juist weer voor ontstekingen en dat is het geval bij patiënten die aan het herstellen zijn van een hartaanval.
Toen de onderzoekers de type 1 interferon-respons blokkeerden na een geïnduceerde hartaanval in muizen zagen ze inderdaad verbetering: minder ontstekingen en minder hartstoornissen. Daarnaast verhoogde de blokkering de overlevingskansen met 35 procent (van 60 procent naar 95 procent).
Vertalingsslag
Cardioloog Jan Piek (Amsterdam Medisch Centrum) is erg enthousiast over de studie. “Dit type onderzoek is heel belangrijk en geeft nieuw inzicht in de ontstekingsreactie na de acute fase van een hartinfarct. Het onderzoek behoort echt tot de top op dit gebied.”
De onderzoekers hopen dat het blokkeren van de interferon-respons ooit als therapie kan worden ingezet bij mensen die zojuist een hartaanval hebben gehad om de nasleep te verzachten. Maar zo ver is het nog lang niet. Piek: “Het gaat hier weliswaar om experimenteel werk, dus de vertaling naar patiënten is altijd nog lastig. Maar dit is wél de manier om verder te komen.”
Ook Marjolein van Egmond (Vrije Universiteit Medisch Centrum) is te spreken over het onderzoek. “Het wordt al veel langer gedacht dat het immuunsysteem ook een nadelige rol kan spelen bij hart- en vaatziekten en dit onderzoek laat dit mooi zien. Ik kan me voorstellen dat als je in de toekomst deze overactivatie van het immuunsysteem zou kunnen remmen, dit inderdaad tot nieuwe therapieën kan leiden. Ze hebben in elk geval voldoende aanknopingspunten om deze verder te onderzoeken”
Bronnen: Nature Medicine, University of California, San Diego via EurekAlert!
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!