Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Groot nieuws: onderzoekers hebben de functie van de bijzondere penissen van laatvliegers achterhaald. Maar deze vleermuizen zijn niet de enige met een opmerkelijke jongeheer.
De laatvlieger, een van de grootste vleermuizen van Nederland, heeft een penis die zeven keer langer is dan de lengte van de vagina van zijn vrouwelijke soortgenoten. Gelukkig voor de vrouwtjes – zo blijkt nu – gebruikt het mannetje dit aanhangsel niet om te penetreren. Hij duwt er een membraantje bij de staart van zijn paarpartner mee weg, en houdt de penis vervolgens dicht tegen de vulva aan waarbij sperma wordt overgedragen.
Overigens zijn er nog heel wat meer vreemde penissen te vinden in het fallische wonderland. Hieronder vind je vijf – of nu ja, nog iets meer – voorbeelden.
Lees ook:
Seks op afstand
Vergeleken met zijn lichaamslengte, 1 centimeter, kun je de zeepok flink geschapen noemen. De penis is bij de meeste zeepokken namelijk zeven keer zo lang als het lijfje, maar er zijn uitschieters tot wel twintig maal zo lang bij. Dat dit kleintje zo’n ‘grote’ heeft, is overigens niet gek. De zeepok hecht zich bij het volwassen worden namelijk vast op een harde ondergrond, bijvoorbeeld een schip, en moet vanaf daar zijn soortgenoot weten te bevruchten.
Hoe dat in zijn werk gaat? De kreeftachtigen zijn tweeslachtig; ze bezitten dus zowel zaad als eitjes. Als het voortplantingsseizoen begint, ‘besluiten’ sommige individuen om moeder te worden. De moeder legt eitjes in haar beschermende schild en stoot feromonen uit. Een naastgelegen zeepok merkt vervolgens die feromonen op en neemt de rol van vader op zich. ‘Hij’ schuift zijn penis helemaal uit en bezorgt zijn zaad direct in het schild van het vrouwtje.
Gekruld geslachtsdeel
De penis van een eendenmannetje is niet alleen lang – 20 centimeter – maar heeft ook een bijzondere vorm: die van een wokkel. Deze lengte en vorm hebben ze te danken aan hun vreemde manier van paren en aan hun vrouwelijke soortgenoten. De woerden doen namelijk aan groepsverkrachtingen. Om enkel sperma te ontvangen van het ‘beste’ mannetje van deze groep hebben de vrouwtjes een steeds complexere vagina ontwikkeld. Door selectiedruk krijgt de woerd vervolgens een steeds langere wokkelpenis om de hindernissen in het vrouwelijke geslachtsdeel te overkomen.
Het woerdenlid wordt overigens niet stijf door bloed maar door lymfevocht, en dat kan al in 0,3 seconde gebeurd zijn.
Vierkoppig
Een kurkentrekker is leuk, maar er zijn weinig dieren met een penis zoals de mierenegel, een eieren leggend zoogdier verwant aan het vogelbekdier. De mannetjes van deze soort vangen de sterke geur op die een vrouwtje afgeeft aan het begin van het paarseizoen. Ze volgen haar dan soms wel vier weken lang, waarna het vrouwtje een keuze maakt.
Het gelukkige mannetje gaat met zijn buik tegen haar buik aanliggen, en haalt zijn vierkoppige geslacht (zie foto bovenaan deze pagina) tevoorschijn. Per paring doen slechts twee van de vier koppen mee, de andere twee komen niet tot erectie. De paring kent een aantal ejaculaties, waarbij de twee geërecteerde penissen steeds worden afgewisseld. Het werkt blijkbaar wel; elke paring is succesvol.
Zelfkruipende penis
In veel inktvissoorten is de paring een chaotische bedoeling, waarbij een vrouwtje meerdere keren ‘gestoken’ wordt door speciale armen met spermapakketjes, zodat ze er na een tijdje bij zwemt als een soort witte tros druiven. De reuzeninktvis heeft voor dit doeleinde een ‘penis’ van een meter, die uit de mantel steekt en fungeert als een soort hydraulisch spijkerpistool. Meneer is dus altijd schietklaar, wat waarschijnlijk te maken heeft met de lage frequentie waarmee inktvissen een soortgenoot tegenkomen. Als ze er dan een keer een zien, wordt er meteen gepaard. En als ze elkaar in een grote groep tegen komen is er geen reden dit gedrag te veranderen.
En dan is daar nog de derde (meestal rechter-)arm van de argonaut. Deze arm (zie het plaatje hierboven) groeit in een speciale buidel, en zodra een inktvismannetje een vrouwtje vindt, wordt het orgaan gevuld met sperma en breekt af. Het mannetje sterft meteen, maar de arm kruipt zélf verder het vrouwtje in, waar hij zich vervolgens om de kieuwen wikkelt. Als het vrouwtje eieren gaat leggen, gebruikt ze het sperma uit de arm om zelf de eieren te bevruchten.
Zwaardvechten
Sommige hermafrodiete platwormen voeren gevechten uit met hun penis om te bepalen wie de ander mag bevruchten. Ze slaan hun tweekoppige jongeheer tegen elkaar aan en proberen zo nu en dan te steken. De winnaar spietst de verliezer en zet zijn sperma in deze platworm af – iets dat in de wetenschap bekendstaat als traumatische inseminatie. Het zwaardgevecht houden de platwormen trouwens wel zo’n uur vol.
Bronnen: KIJK 4-2010, Smithsonian Magazine
Groot gedeelte tekst: Stephan van Duin
Beeld (header): Jane Fenelon/University of Melbourne/AAAS and EurekAlert!