Bomen bloeden niet dood als ze een wondje hebben dankzij bijzondere nanostructuren. Nu zijn deze structuren voor het eerst waargenomen door een lasermicroscoop.
Het is druk in de stad en je hebt haast. Op je racefiets schiet je door de drommen toeristen, maar ziet de tramrails net te laat. Je komt met je wielen in de rails terecht en gaat ongelooflijk hard op je plaat. Met een gescheurde broek en een bebloede knie druip je af. Na een aantal dagen valt het korstje van je knie en is hij weer zo goed als nieuw.
Als een boom een wond heeft, dan herstelt hij op een heel andere manier. Lang was onduidelijk op welke manier precies, maar nieuw onderzoek is daar achtergekomen met behulp van een geavanceerde microscoop. Nanostructuren maken in de houtvezelcellen een soort bulls-eye, waar sap in een rondje stroomt en daarmee het gat dicht.
Vitale stromen
Binnenin een boom zijn verschillende sapstromen die glucose en water vervoeren. De stromen werken onder een bepaalde druk in de boom. Als er een wondje ontstaat, bijvoorbeeld door een hongerig insect, dan komt er lucht binnen en wordt de druk in de boom minder. Om de sapstromen op gang te houden, is het dus voor de boom van levensbelang dat dit ‘gat’ zo snel mogelijk wordt gedicht.
Met behulp van een nieuwe lasermicroscoop, de 4Pi, hebben de onderzoekers van Virginia Tech voor het eerst de bijzondere nanostructuren waargenomen. Met andersoortige microscopen lukte dat eerder niet; het hout moest worden gedroogd, daarna met koolstof worden bedekt en vacuüm worden getrokken om het te kunnen bestuderen. Die moeite hoeft niet meer dankzij de 4Pi. Omdat deze behandeling niet meer noodzakelijk is, zijn de beelden (in 3D) een stuk beter.
Dat snijdt hout
In de houtindustrie is het drogen van hout de grootste kostenpost, omdat het zo lastig is. Met de ontdekking van de nanostructuren is de volgende stap natuurlijk om te kijken hoe het drogen van hout beter en goedkoper kan.
Bronnen: American Journal of Botany, Bioplek, Virginia Tech via EurekAlert!
Beeld: Jeroen Philippona/CC BY-SA 3.0