Stiekem vraagt iedereen het zich af: hoe kan het toch dat onze schoenveters steeds weer losraken? Het antwoord is hier.

‘Je schoenveter zit los.’ Een uitspraak die heus niet alleen op 1 april wordt gedaan. Want hoe goed we onze schoenveters ook strikken, vaak weten ze toch weer los te raken. Hoe kan dat? Wetenschappers van de University of California vertellen het antwoord en daar komt een lesje natuurkunde bij kijken.

De ontknoping

Met behulp van een slow-motion-camera tijdens een reeks experimenten kwamen de onderzoekers erachter dat veterknopen losraken in slechts enkele secondes. Dit wordt veroorzaakt door een complex samenspel van verschillende krachten.

Bij een van de experimenten moest iemand rennen op een loopband, terwijl de voeten werden gefilmd met de slow-motion camera. De wetenschappers ontdekten dat voeten tijdens het hardlopen de grond raken met zeven keer de zwaartekracht. Als reactie op die kracht rekt en vervolgens ontspant de veterknoop weer. Terwijl de knoop steeds losser raakt, oefent het zwaaibeen een zogenaamde schijnkracht uit op de losse uiteindes van de veter. Deze kracht zorgt er uiteindelijk voor dat de veterknoop helemaal loslaat. Eigenlijk precies hetzelfde als wanneer je zelf aan de losse eindes trekt.

Complexe knopen

Natuurlijk raken schoenveters niet altijd los wanneer iemand gaat wandelen of hardlopen. Bij erg strak gestrikte veters kost het meer tijd om los te raken dan in één dag wordt behaald. Daarbij ligt het er ook aan wat voor knoop er in de veters is gelegd.

Wat we verder aan deze kennis hebben? De onderzoekers denken dat ze hun ‘schoenvetertheorie’ ook op veel complexere gevallen kunnen toepassen. Zo hoopt het team onder andere dat deze ontdekking ze zal helpen begrijpen hoe de knopen in DNA werken. En wij weten eindelijk hoe het komt dat die krengen elke keer weer losraken.

Bronnen: Proceedings of the Royal Society A, University of California via EurekAlert!, Berkeley News