Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Wetenschappers hebben de zenuwbanen betrokken bij sensueel knuffelen en strelen in kaart gebracht.
Het subtiel strelen van een geliefde is meestal een vast onderdeel van menig voorspel. De aanraking prikkelt de pleziergebieden in de hersenen en maakt ons helemaal gereed voor de daad. Een groot onderzoeksteam van onder meer Columbia University (VS) heeft nu in muizen de zenuwcellen gevonden die deze seksueel getinte aanrakingen oppikken en verwerken. Ze publiceerden erover in Cell.
Lees ook:
Nieuwe klasse zintuigcellen
In de huid zitten verschillende soorten zintuigcellen. Er zijn cellen speciaal voor bepaalde structuren (zoals glad en ruw), maar ook voor temperatuur (hitte en kou) en pijn. Maar zintuigencellen voor sensuele aaitjes en strelingen die ook daadwerkelijk de beloningscentra van de hersenen activeren waren nog niet ontdekt.
Een eerdere studie hintte wel op deze mogelijkheid. Het Caltech kwam met de nieuwe zintuigcelklasse Mrgprb4 op de proppen. Maar de precieze functie van die klasse was nog niet bekend. Het huidige onderzoeksteam, onder leiding van Ismail Abdus-Saboor, besloot dit te onderzoeken.
Klaar voor de paring
Abdus-Saboor en collega’s gebruikten een techniek genaamd optogenetica. Hierbij zetten ze het gen voor een lichtgevoelig eiwit in de Mrgprb4-cellen van muizen. Dat eiwit zorgde er vervolgens voor dat de zintuigcellen signalen afvuren op het moment dat ze beschenen werden met blauw licht. Zo ontdekte het team dat activatie van de genoemde zintuigcellen in de ruggen van de dieren leidde tot een wel heel bijzonder gedrag: de vrouwtjes kromden hun ruggen alsof ze klaar waren voor de paring.
In een volgend experiment creëerden de onderzoekers een groep muizen die de Mrgprb4-cellen misten. Je raadt het vast al; de vrouwtjesmuizen reageerden niet meer op het blauwe licht.
Met hogesnelheidscamera’s werd het gedrag van de muizen gedetailleerder in beeld gebracht. Het viel Abdus-Saboor en collega’s op dat de vrouwtjesmuizen mét Mrgprb4-cellen wel erg graag naar de plek gingen waar ze met het licht zouden worden beschenen. De onderzoekers concluderen hieruit dat ze plezier halen uit de stimulatie van de zintuigcellen.
Beloning en plezier
Maar hoe bereiken de signalen van de zintuigcellen de hersenen, waar de beloning ligt te wachten? Een studie van Harvard University uit 2020 bracht uitkomst. Deze onderzoekers ontdekten nieuwe ruggenmergcellen in muizen, GPR83-cellen. Ook deze waren betrokken bij aanraking, maar hoe precies, wisten ze toen nog niet.
Abdus-Saboor en zijn team hadden wel een idee. Door de muizen verder te bestuderen, kwamen ze erachter dat de GPR83-cellen als schakelstation dienen. Vanaf deze plek worden de signalen van de Mrgprb4-cellen doorgezet naar de hersenstam, en van daaruit nog verder. Helemaal naar de nucleus accumbens en de area tegmentalis ventralis. Beide hersengebieden zijn betrokken bij beloning en plezier.
Deze zenuwbanen voor seksuele aanraking zijn nu alleen nog maar vastgesteld bij muizen. Maar de onderzoekers denken dat vergelijkbare cellen zich ook in de mens bevinden. Ook zouden er zintuigcellen moeten bestaan voor andere vormen van aanraking, zoals een vriendschappelijke omhelzing of een aai over de bol van een moeder aan haar kind.
Aanrakingstherapie
Neurofysioloog Christiaan de Kock van de VU Amsterdam is onder de indruk van de studie. “Neurowetenschappers vroegen zich al langer af waarom de zachte streling van een geliefde zo anders voelt dan dezelfde aanraking van een vreemde”, geeft hij aan. “De onderzoekers laten overtuigend zien dat Mrgprb4-cellen een rol spelen bij paargedrag van muizen en een gevoel van beloning geven in het brein. Ik vind dit wel een doorbraak!”
“Toch nog een kritisch puntje”, vervolgt De Kock. “Een muizenbrein is natuurlijk geen mensenbrein. Dus het is de vraag in hoeverre de ‘bouwstenen’ van de gevonden zenuwbaan ook voorkomen in mensen. Maar intrigerend is het zeker. Ook gezien de mogelijke toepassingen. In mensen die moeite kunnen hebben met aanrakingen, zoals bij autisme, kun je bijvoorbeeld denken aan aanrakingstherapie.”
Bronnen: Cell, Columbia University via EurekAlert!