Astronomen hebben aanwijzingen gevonden dat superzware zwarte gaten bij hun geboorte al gigantisch zijn.

Ze zijn misschien wel het meest mysterieuze fenomeen van het universum: zwarte gaten. Deze zonnen- en planetenopslurpende objecten kunnen een massa hebben die miljoenen tot miljarden keren groter zijn dan die van onze zon. En dit soort superzware zwarte gaten zijn van kleins af aan al gigantisch, vermoeden Italiaanse onderzoekers.

Theorieën zwarte gaten

Het is een van de grotere mysteries voor astronomen: hoe wordt een superzwaar zwarte gat ooit zo reusachtig? Twee theorieën doen hierbij de ronde. De eerste is dat zwarte gaten klein beginnen en vervolgens zeer explosief groeien, bijvoorbeeld door gas uit de omgeving op te slokken.

Deze theorie is echter niet realistisch, beweren de onderzoekers. Het zou immers heel lang duren voordat een zwart gat op deze wijze uitgroeit tot een massa van miljarden zonnen, terwijl bekend is dat een superzwaar zwart gat snel kan ontstaan.

Ontdekte ‘zaden’

De tweede theorie is dat superzware zwarte gaten direct worden gevormd uit een ineenstorting van gigantische gaswolken. Met behulp van de Hubble-ruimtetelescoop hebben onderzoekers aanwijzingen gevonden die deze theorie ondersteunen.

De astronomen namen twee objecten in de ruimte waar, waarvan zij denken dat het ‘zaden’ van zwarte gaten zijn. Deze zaden, die later waarschijnlijk uitgroeiden tot superzware zwarte gaten, zouden niet lang daarvoor zijn gevormd uit een ineengestorte gaswolk en hebben een massa die 100.000 keer groter is dan onze zon.

Met computermodellen toonden de onderzoekers aan dat als een zwart gat door deze gaswolken wordt gevormd, het daadwerkelijk de eerste stappen van groei overslaat. Dit zou verklaren waarom een superzwaar zwart gat zo weinig tijd nodig heeft om een enorme massa te krijgen.

“Berekeningen zijn onzeker”

Sterrenkundige Marco Spaans is bekend met het onderzoek. “De auteurs hebben compacte objecten gevonden en de waarnemingen zijn betrouwbaar”, laat hij weten. De hoogleraar van de Universiteit van Groningen heeft echter zijn twijfels bij de berekeningen van het computermodel. “De data is niet op maar één manier te interpreteren, omdat de berekeningen onzeker zijn. De onderzoekers hadden ook andere activiteiten in de omgeving van de ontdekte zaden, waaronder stervorming, moeten meenemen in het model.”

Volgens Spaans is het nog vroeg om te concluderen dat superzware zwarte gaten ontstaan uit gaswolken. “Daarvoor moeten er meer directe aanwijzingen komen.”

Bronnen: ArXiv.org, ScienceAlert