Uit een grootschalig onderzoek van de Washington University blijkt dat 1,85 miljoen kinderen in één jaar tijd astma kregen als gevolg van stikstofdioxide in de lucht.

Tijdens de eindeloze discussies over de stikstofcrisis is het je vast niet ontgaan dat stikstofoxiden slecht zijn voor het milieu. Maar dat niet alleen: medici weten sinds kort dat stikstofoxiden astma kunnen veroorzaken. Hoeveel invloed heeft de stof dan precies op onze gezondheid? Nieuw onderzoek gepubliceerd in The Lancet Planetary Health schetst een duidelijk en vooral schrikwekkend beeld: in één jaar tijd kwamen er wereldwijd 21 miljoen nieuwe gevallen van kinderastma bij, waarvan er 1,85 miljoen zijn toe te schrijven aan stikstofdioxide (NO₂).

Lees ook:

• Piepkleine sensoren moeten luchtvervuiling meten
• Dit wegdek verlost de straat van smog
• Bacteriën in baby voorspellen kans op astma

Astma

Astma is een chronische ontsteking van de longen. Wanneer je lucht inademt, beweegt zuurstof via de luchtpijpen naar kleine vertakkingen in de longen, de bronchiën. Aan de uiteindes van deze bronchiën zitten longblaasjes die zuurstof in je lichaam opnemen en koolstofdioxide uitscheiden.

Als je astma hebt, zijn je bronchiën ontstoken, geïrriteerd en opgezwollen. Hierdoor wordt zuurstof veel moeilijker toegevoerd en kun je last krijgen van kortademigheid. Hans in ’t Veen, longarts en astma-expert bij het Franciscus Gasthuis, laat desgevraagd weten dat de ziekte veroorzaakt kan worden door verschillende factoren, zoals je genen, allergieën en stikstofoxide.

Stikstofdioxide

Hoewel de naam anders doet vermoeden, is stikstof een ongevaarlijk gas. Sterker nog, zo’n 78 procent van alle lucht bestaat uit stikstof. En daar merken we niks van. De stof wordt pas gevaarlijk als het bepaalde verbindingen met zuurstof aangaat. De parapluterm voor deze verschillende verbindingen is stikstofoxiden. Van die groep is stikstofdioxide het meest voorkomend. Dit gas ontstaat bij de verbranding van fossiele brandstoffen.

Stikstofdioxide kan doordringen tot in de kleinste vertakkingen van onze luchtwegen, om de boel daar vervolgens mateloos te irriteren. De prikkeling kan zo erg zijn, dat mensen astma ontwikkelen. In ’t Veen liet in 2019 al aan het AD weten: “Stikstofdioxide is echt een sluipmoordenaar. Je ziet het niet, je merkt het niet, maar het veroorzaakt wel ontstekingen in de luchtwegen.”

Luchtvervuiling in steden

Stikstofdioxide komt het meest voor in steden, blijkt uit het nieuwe onderzoek van professor milieugezondheid Susan Anenberg en haar collega’s. Het team ontwikkelde een dataset van concentraties stikstofdioxide over de hele wereld van 1990 tot 2019. Deze dataset werd vergeleken met gegevens uit voorgaand onderzoek, dat nieuwe gevallen van astma in kinderen door toedoen van stikstofdioxide weergeeft. Volgens In ’t Veen zijn kinderen gevoeliger voor de negatieve effecten van luchtverontreiniging. Hun immuunsysteem is namelijk nog in aanbouw en kinderen ademen een stuk sneller dan volwassenen.

Uit de resultaten van het nieuwe onderzoek blijkt dat in 2019 maar liefst 1,85 miljoen kinderen wereldwijd astma opliepen door hoge gehaltes stikstofdioxiden. Van deze kinderen woont twee derde in de stad, waar de stikstofgehaltes hoger zijn dan op het platteland.

Uit eerder onderzoek, waar Anenberg ook bij betrokken was, bleek dat astma bij één op de vijf kinderen in Nederland gerelateerd is aan luchtvervuiling door het verkeer. Daarmee behalen we, jammerlijk genoeg, een record in Europa. Volgens In ’t Veen komt dat doordat we in Nederland en België de laatste jaren enorm investeerden in dieselauto’s. Deze stoten weliswaar minder CO₂ uit, maar wél veel meer NO₂. En dat zorgt voor veel longproblemen in ons dichtbevolkte land.

De implicaties van het onderzoek zijn verontrustend. Het team spoort bedrijven en overheden dan ook aan véél meer doen tegen stikstofvervuiling.

Bronnen: The Lancet Planetary Health, RIVM, AD, Longfonds

Beeld: Pixabay

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!