Bomen worden wel eens de longen van onze planeet genoemd, maar in dit filmpje lijkt de aarde écht flinke ademteugen te nemen.

Nee, we kijken hier niet naar de gevolgen van een aardbeving of naar een Ent uit Lord of the Rings. En het is ook niet de blauwe planeet zelf die een aantal heel diepe zuchten neemt. Wat is er dan aan de hand in dit bos in Quebec, Canada?

The ground looks like it’s breathing in this Quebec forest. pic.twitter.com/AeETAYJOdN

— Daniel Holland (@DannyDutch) October 20, 2018

De echt reden is een stuk minder grillig; het ‘bouncen’ van het stuk grond wordt simpelweg veroorzaakt door de wind.

Lees ook:‘Afrikaanse levensbomen zijn stervende’

Mossig

“Als je naar de bomen op de achtergrond kijkt, is het duidelijk dat de wind toen erg krachtig was,” zegt Mark Sirois van de Southern Quebec Severe Weather Network tegen TIME na het zien van het filmpje dat viraal is gegaan. “De bosbodem lijkt te zijn bedekt met mos, waardoor een groot deel van het wortelsysteem van jongere bomen verstrikt zit in een losse aarde. Terwijl de wind door de bomen waait, wrikken de wortels de bosbodem omhoog. Hierdoor lijkt het alsof de aarde ademhaalt.”

Boomverzorger (arborist) Mark Vanderwouw van The Weather Network beaamt dat. “De wind probeert de bomen om te duwen en wanneer de kracht op de wortels komt te staan, wordt de grond als het ware omhoog geheven. Als de wind sterk genoeg was geweest en lang genoeg had aangehouden, zouden er meer wortels breken en bomen uiteindelijk omvallen.”

“Je kunt zien hoe de windstoten inwerken op de kruin van de bomen, maar net niet hard genoeg zijn om de bomen omver te blazen”, mailt bioloog Koen Es, werkzaam bij het Agentschap Plantentuin Meise in België. “Ze worden terug naar beneden getrokken door het pakket wortels en grond, dat op zijn beurt wel is losgekomen van de diepere ondergrond. Waarschijnlijk is een periode met veel regen voorafgegaan, wat heeft geholpen bij de loslating van de ondergrond en het oppervlakkige pakket.”

Satéprikkers

Ook bioloog Gerard Oostermeijer (Universiteit van Amsterdam) noemt regenwater als belangrijke factor, want hierdoor is de bodem verzadigd geraakt. “Dat verzadigd raken kan zeker makkelijk optreden bij een bos op een rotsige helling, waarin het regenwater niet diep weg kan zakken en oppervlakkig afstroomt. De vooral uit afgestorven plantenresten gevormde (veen)bodem, die als een deken over de rotsige bodem ligt, wordt dan kletsnat en kan eenvoudig opbollen en bewegen als de bomen met hun oppervlakkig in de bodemdeken uitgespreide wortelstelsels worden ‘geroerd’ door de wind.”

“Om het te visualiseren kun je je voorstellen dat je een natte dikke deken op een harde ondergrond legt”, gaat Oostermeijer verder. “Door de deken steek je een flink aantal satéprikkers waaraan je aan de onderkant een schijf hebt bevestigd. De schijven (de wortelkluiten) zitten onder de deken vastgeplakt (de wortels zitten immers in de bodem en zijn daarmee met hun hoofd- en zijwortels vervlochten), de prikkers (boomstammen) steken er bovenuit, met kruinen die de wind vangen. Als je bovenaan de satéprikkers pakt en die heen en weer beweegt zal de deken omhoog en omlaag bewegen omdat die aan de schijven vastzit. Dát is in feite een simulatie van wat je in het filmpje ziet gebeuren.”

Dus terwijl bomen wel degelijk koolstofdioxide ‘inademen’ en zuurstof vrijgeven, is de bosbodem geen ademhalend orgaan. Een bizar gezicht blijft het op en neer gaan van de aarde overigens wel.

Update 30 oktober: Dit artikel is verder uitgebreid met citaten van bioloog Gerard Oostermeijer (UvA) en bioloog Koen Es (Plantentuin Meise).

Bronnen: Twitter, Live Science, TIME

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!