Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
De World Meteorological Organisation (WMO) maakte deze week bekend dat de records voor ’s werelds langste bliksemschichten zijn gebroken.
Hoe lang een bliksem is? Een paar kilometer van kop tot staart, en in een flits voorbij, zou je denken – think again. In een persbericht maakte de wereldorganisatie voor meteorologie WMO in Genève onlangs twee absurd lange bliksemschichten bekend.
De twee nieuwe recordflitsen duurden zeventien seconden en maten meer dan 786 kilometer – eindeloos. Zeker omdat de elektronen in het stroomkanaal van een bliksemschicht wel 100.000 kilometer per seconde halen, een derde van de lichtsnelheid. Dat is in ieder geval sneller dan de besluitvorming van de WMO, want hoewel de records nu worden aangekondigd, knalden de twee schichten al in 2020 door de lucht.
Lees ook:
Driestatenbliksem
De nieuwe langste bliksemschicht ooit mat 768 kilometer en brak los op 29 april 2020. De recordschicht strekte zich van uit van horizon tot horizon boven de Amerikaanse staten Mississippi, Louisiana en Texas – ongeveer de hemelsbrede afstand van Amsterdam naar Dublin of Milaan. De nieuwe recordhouder is zestig kilometer langer dan de vorige langste schicht van 709 kilometer boven Brazilië in 2018.
Gek genoeg is de langste schicht qua afstand niet degene die het langste aanhield: dat record gaat naar een ontlading die zich op 18 juni 2020 een volle 17,1 seconde bleef vertakken boven Uruguay en Noord-Argentinië. Dat was 0,37 seconde langer dan de vorige recordhouder uit 2019, ook boven Noord-Argentinië.
Temperatuurverschillen
In Nederland nog nooit zulke extreme bliksems gezien? Dat kan kloppen, want het weer is er hier niet ideaal voor. Extreem lange bliksems komen bij voorkeur voor in enorme weersystemen (Mesoscale Convective Systems) zoals je die hebt boven de Amerikaanse Great Plains en het La Plata-basin in Zuid-Amerika. Dat zijn echte hotspots voor recordbliksems, laat de WMO weten, omdat de warme lucht daar flinke temperatuurverschillen tussen dag en nacht doormaakt.
Ook boven Europa kunnen zulke enorme buiencomplexen ontstaan. De op twee na langst aanhoudende schicht staat op naam van een bliksem boven de Franse Côte d’Azur in 2012, die 7,74 seconden duurde.
Satellietmetingen
“Bliksem is een opmerkelijk complex en lastig te vangen natuurverschijnsel, zeker vergeleken met hoeveel invloed het heeft op ons dagelijks leven”, vertelt Michael J. Peterson (Los Alamos National Lab), de hoofdauteur van de wetenschappelijke publicatie over de nieuwe recordbliksems.
Vroeger werden bliksems vanaf de grond gemeten, en dat heeft zo zijn beperkingen als een schicht zich uitstrekt voorbij de horizon. Dankzij metingen van de Amerikaanse geostationaire weersatellieten GOES-16 en -17 en de Europese tegenhangers uit de Meteosat-reeks worden bliksems nu vanuit de ruimte in de gaten gehouden. Zo zoekt het Lightning Mapper-instrument aan boord van de GOES-satellieten naar de karakteristieke kleur licht van bliksems in wolkentoppen. Op een kaart is dan uit te tekenen hoe lang een bliksem aanhield en hoe lang hij werd. Zulke metingen leveren volgens Peterson ongetwijfeld nieuwe inzichten op over hoe de meeste extreme varianten zich gedragen – en nieuwe records. Op naar knallers van een minuut?
Bronnen: WMO, Phys.org, Bulletin of the American Meteorological Society
Beeld: Pixabay