Als ergens iets onverklaarbaars of geheimzinnigs gebeurt, zijn er altijd mensen die roepen dat het om een samenzwering gaat. Zo zou de Amerikaanse regering precies hebben geweten waar en wanneer de aanslagen van nine-eleven zouden plaatsvinden.

De zaak

Op 11 september 2001 ramden gekaapte passagiersvliegtuigen het World Trade Center in New York en het Pentagon in Washington. Een vierde toestel stortte neer in de staat Pennsylvania. Twee jaar na nine-eleven zijn er nog een heleboel onbeantwoorde vragen over de aanloop naar en de toedracht van het drama. Zoveel zelfs dat allerlei verhalen de ronde doen. Bijvoorbeeld dat de Amerikaanse regering precies wist waar en wanneer de aanslagen plaats zouden vinden. Of ze zelf georganiseerd heeft.

De geruchten

Als Mohammed Atta een gewone passagier geweest was en die noodlottige dinsdagochtend geen Boeing 767 tegen de noordelijke toren van het WTC gevlogen had, dan zou hij een paar uur later in Los Angeles tevergeefs op zijn bagage hebben gewacht. Twee van zijn tassen stonden namelijk nog op de luchthaven van Boston.

Onderzoekers troffen er allerlei interessante zaken in aan: een pilotenuniform, handboeken en videobanden over de Boeing 757 en 767, een exemplaar van de koran, een Saudi-Arabisch paspoort, een Arabisch-Engels woordenboek, zijn testament, en iets wat op een lijst met instructies voor zelfmoordcommando’s leek.

De tassen zouden in het vrachtgedeelte van American Airlines vlucht 11 vervoerd moeten worden; Atta en zijn collega-kapers hadden tijdens de vlucht die niet bij de handboeken kunnen komen. Onhandig. En wie stopt zijn testament in een tas waarvan je zeker weet dat die verwoest wordt? Verder schijnt het andere document vol te staan met formuleringen die een fanatieke moslim nooit gebruiken zou. Kortom, het was Atta’s bagage helemaal niet. Het was een heel pakket aanwijzingen, bedoeld om deze zogenaamde dader van de aanslag op het World Trade Center een naam, een gezicht en een identiteit te geven.

En zo zouden er nog veel meer dwaalsporen gelegd zijn om te voorkomen dat we ooit te weten komen wie er echt achter ‘elf september’ zaten. Want dat er een vuil spelletje gespeeld is, daar zijn alle samenzweringsdenkers het wel over eens.

Waarom nam minister van Justitie John Ashcroft sinds de zomer van 2001 alleen nog maar privétoestellen? Wat is er waar van de verhalen dat getuigen explosies in de twee torens gezien en gehoord hebben, waarna de brandende kolossen (die bovendien ontworpen waren om de klap van veel zwaardere vliegtuigen te overleven) pas instortten? Waarom mocht de ruim anderhalf miljoen ton puin van de Twin Towers zomaar afgevoerd en als schroot verhandeld worden, terwijl het toch om bewijsmateriaal ging?

Er zijn zelfs mensen die betwijfelen of het wel toeval was dat de Franse cameraman Jules Naudet die ochtend om kwart voor negen op een paar honderd meter van het WTC een ploeg van de New-Yorkse brandweer stond te filmen en daardoor als enige opnamen heeft van het eerste toestel dat insloeg.

Hoewel, als enige? Er doken verhalen op over een Israëlische cameraploeg die alles vanaf een nabijgelegen wolkenkrabber filmde. Wat ons op de Mossad brengt. In de Arabische wereld twijfelt niemand eraan dat de Israëlische geheime dienst achter 9/11 zit. Of wist dat er aanslagen in voorbereiding waren, maar dat voor de Amerikanen verzweeg. Zodat ook die doordrongen zouden worden van het radicaal-islamitische gevaar. Wie wel gewaarschuwd werden: de joden die in het WTC en het Pentagon werkten, respectievelijk 4000 en 400 mensen. Zij kregen het advies om die dag maar thuis te blijven (en om, zo zou je kunnen denken, niets tegen hun collega’s te zeggen).

Andere theorie: Washington werd niet bepaald overvallen door de zelfmoordacties. Er was een hele stapel aanwijzingen dat ze zouden komen, maar men ondernam niets om ze te verijdelen. Schrijver Gore Vidal, niet de eerste de beste, stelt dat de door Al-Qaeda gepleegde massamoord de Amerikaanse regering een excuus gaf om Afghanistan aan te vallen.

Waarom Afghanistan? Omdat Osama bin Laden, de leider van Al-Qaeda die Amerika in 1998 de oorlog verklaard had, zich daar schuilhield. Maar vooral omdat een Amerikaans bedrijf in een ‘getemd’ Afghanistan een pijpleiding aan wil leggen om olie uit de voormalige Sovjetrepublieken in Centraal-Azië naar de Pakistaanse havenstad Karachi te pompen. Ook schrijft Vidal dat de ‘Bush-junta’ door de aanslagen de kans kreeg allerlei vrijheden in de VS te beperken. Twee vliegen in vier klappen, zeg maar.

De feiten

Vlak na elf september beweerde president George Bush dat hij het eerste gekaapte toestel live op tv tegen het World Trade Center aan had zien vliegen. Dat kan natuurlijk niet. De enige beelden daarvan waren zoals gezegd door Jules Naudet gemaakt en werden pas een paar dagen later uitgezonden.

Op de ochtend van de aanslagen zat Bush, die toen al wel wist dat er een vliegtuig tegen een van de Twin Towers gebotst was, naar voorlezende kinderen van een lagere school in Sarasota (Florida) te luisteren. Daar fluisterde zijn stafchef Andrew Card hem toe dat er opnieuw een toestel tegen het WTC gevlogen was. “America is under attack,” zou Card gezegd hebben. Niettemin bleef Bush nog vijf minuten in het klaslokaal zitten.

Om half tien sprak Bush even de pers toe en pas een half uur later verliet hij Florida met de Air Force One. Waarom werd de president niet onmiddellijk na de tweede crash door veiligheidsagenten onder de armen genomen en zo snel mogelijk in de dichtstbijzijnde bunker gestopt? Niemand wist op dat moment hoeveel gekaapte vliegtuigen er rondvlogen. Misschien waren er zelfs terroristen in Sarasota om een aanslag op hem te plegen.

Welnu, de Amerikaanse geheime diensten zijn heel wat minder efficiënt dan je uit allerlei spannende films op zou kunnen maken. Als ze een gebeurtenis als 9/11 op touw hadden willen zetten, was daar bovendien samenwerking voor nodig geweest van onder andere de CIA, de FBI, de ministeries van buitenlandse zaken en defensie, de immigratiedienst, de douane, de luchtvaartdienst en de nationale transportraad. Daar zijn instanties bij die er al bijna een dagtaak aan hebben om elkaar het leven zuur te maken, laat staan dat ze eens gezellig om de tafel zouden gaan zitten om de meest verwoestende aanval op Amerika sinds Pearl Harbor te organiseren.

Het iets onschuldiger scenario dan: men wist dat de aanslagen in voorbereiding waren, maar deed uit politiek oogpunt niets om ze te voorkomen. Ook uitgesloten. Rapporten over terroristische activiteiten circuleren nogal lang in de lagere regionen van het veiligheidsapparaat en de politiek. Voordat men op het hoogste niveau kan besluiten ze in de doofpot te stoppen, weten een heleboel mensen er al van. Wel is het zo dat er heel laks met bepaalde informatie omgegaan is, bijvoorbeeld dat mogelijke volgelingen van Bin Laden aan Amerikaanse vliegscholen een opleiding tot piloot volgden.

Nee, de waarheid is dat de Amerikaanse autoriteiten tijdens de drie jaar dat de aanslagen door Al-Qaeda voorbereid werden geen kans zagen de losse eindjes aan elkaar te knopen. FBI-directeur Robert Mueller leek tegenover een Senaatscommissie toe te geven dat de zelfmoordterroristen iedereen gewoon te slim af waren geweest: “Ze maakten geen fouten. Ze handhaafden de discipline. Ze gaven niemand in hun omgeving aanwijzingen over wat ze van plan waren. Ze kwamen legaal het land binnen. Ze leefden legaal. Ze oefenden legaal. Ze gingen legaal aan boord van de vliegtuigen.”

Zaak gesloten?

Op dit moment is een tweede commissie bezig de waarheid over 9/11 boven water te krijgen. De Amerikaanse overheid stelt zich op z’n zachtst gezegd onwillig op. Men schijnt bang te zijn dat het onderzoek de war on terror schade zal berokkenen.

Ondertussen is de veiligheid in de binnenlandse luchtvaart van de VS aangescherpt. Maar journalisten van een New-Yorkse krant toonden aan dat het nog steeds mogelijk is stanleymessen (de vermoedelijke wapens van de kapers) en pepperspray aan boord te smokkelen. En deskundige Bogdan Dzakovic vertelde de eerder genoemde Senaatscommissie: “Het is slechts een kwestie van tijd voordat de terroristen door krijgen hoe de nieuwe veiligheidsmaatregelen in elkaar zitten en op één dag vijftig vliegtuigen opblazen.”

Dit Complot! verscheen eerder in KIJK 9/2003.

Tekst: Leo Polak

Beeld: Paul J. Richards/AFP/ANP

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!