Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
In de natuur of met behulp van wetenschappers worden soms bijzondere dierkruisingen geboren, zoals de Narluga of Scheitje. KIJK neemt er een aantal onder de loep.
Onze aardbol kent een grote diversiteit aan dier- en plantensoorten. En ieder jaar vullen wetenschappers de lijst aan met nieuw ontdekte soorten. Soms verbluft de natuur ons met ongekende, bizarre twee-in-één beesten. Al geven wetenschappers hier en daar een extra duwtje in de rug. KIJK somt er dertien op.
Lees ook:
1) Schedelmysterie
In de jaren negentig stuitte een wetenschapper per toeval op een bizarre schedel aan de muur van een Inuit jagershut op Groenland. Toen wetenschappers later het genetisch materiaal uitplozen, bleek het waterdier een mix van een beloega (witte dolfijn) en de zee-eenhoorn, een narwal. Terwijl de bek van een beloega normaal veertig tanden telt, is een narwal – afgezien van de enorme spiraalhoorn bovenop de kop en een handjevol onderontwikkelde tandjes – compleet tandeloos. De mysterieuze schedel van de narluga, daarentegen, telde 18 tanden, waarvan sommigen zelfs vreemde spiralen vormen vertoonden vergelijkbaar met de narwal-slagtand. Krijg nou tandjes…
2) Lastpak
Kamelen zijn een kei in het vervoeren van mensen en middelen, maar weigeren soms dienst als ze met hun verkeerde bult uit bed zijn gestapt. Lama’s zijn doorgaans een stuk gemoedelijker. Eind jaren negentig probeerden Britse wetenschappers in Dubai de goede eigenschappen van de dieren te kruisen tot een nieuw soort ‘woestijnmuildier’. Het goede nieuws is dat ze dat is gelukt. Het slechte nieuws is dat de eerste cama’s net zo’n rothumeur hadden als menige kameel.
3) Designkat
Honden hebben baasjes, katten hebben bedienden. Deze gedomesticeerde jagers wanen zich de koning in huis. Op een uitzondering na: de in 1986 gefokte Savannah. Deze combinatie van een huiskat en een serval (een op de Afrikaanse savanne levende katachtige met grote oren) is sociaal, vriendelijk en trouw als een, ehm hond. Inmiddels zin vooral grootverdieners gek op deze luxebeestjes, die al snel een slordige 15.000 euro kosten. Mi-wauw!
4) Scheitbeest
Als een geit en een schaap met elkaar van bil gaan, is de kans root dat hun nageslacht dood wordt geboren. Het probleem zit ‘m in hun chromosomen: geiten hebben er 60 en schapen 54. Dat matcht dus eigenlijk niet goed, maar toch vond er in Nederland twee keer een succesvolle kruising plaats. In 2005 fokte het Wellantcollege in Rotterdam vier ’gaapjes’, een kruising tussen een mamaschaap en een papageit. Vier jaar later zag een ‘scheitje’ in het Gelderse Joppe het levenslicht, de troste ouders waren mamageit en papaschaap.
5) (On)gelukje
In een poging twee bedreigde vissoorten te redden, kruisten Hongaarse wetenschappers per ongeluk een nieuwe vissoort in het lab. In de natuur zouden deze vissen, vanwege geologische afstand, elkaar nooit in het wild tegenkomen. Ook staan ze ver van elkaar op de evolutieboom. Toen honderden hybride visjes uit hun eitjes zwommen, waren de onderzoekers met stomheid geslagen. De hybride sturddlevis (middelste twee foto’s) is een combinatie van zijn ouders: de bek en het carnivoren-dieet hebben ze geërfd van de moederen de typische lange snuit en vinnen van de vader.
6) Waarheid als een koe
Koeien liggen nogal eens in de lappenmand. Maar kruis je een gewone herkauwer met een wisent (de Europese bison) dan krijg je een rund dat veel minderlast heeft van kwaaltjes. Bovendien is deze jongen niet zo hongerig, dus heeft hij minder weiland nodig om te grazen. Na de eerste wereldoorlog experimenteerden ze in Polen volop met deze Żubrońs. Totdat de angst de kop opstak dat het mannetje zelf wisten zou gaan bezwangeren en dat die soort daarmee zou uitsterven.
7) Berenboel
Wat krijg je als een ijsbeer zich voorplant met een grizzlybeer? Juist, een ijsgrizzly. Anders dan de meeste beesten in dit lijstje komt dit dier ook in het wild voor. Qua omvang zit hij netjes tussen zijn ouders in, maar zijn gedrag lijkt het meest op dat van de ijsbeer. Wetenschappers verwachten dat deze nieuweling steeds vaker zal opduiken. Zeker nu de ijsbeer door de klimaatverandering in toenemende maat (?) zijn leefgebied moet delen met dat van de grizzly.
8) Met open mond
Soms gebeurt er iets raars bij een kruising. Een berucht voorbeeld is de bloedrode papegaai-cichlide, een mengvorm van een citroencichlide en een vuurkopcichlide. Deze tropische vis moet stellen met aardig wat vervormingen aan zijn lijfje, waaronder een verticale mond die niet helemaal dicht kan. Hierdoor is het diertje genoodzaakt zijn eten te malen met zijn keelspieren en loopt hij het risico ondervoed te raken. Zielig!
9) Horrorbij
Meer honing in landen met een warm klimaat. Met die wens in het achterhoofd knutselden Braziliaanse wetenschappers in de jaren vijftig een nieuw bijenras in elkaar. Ze mengden het DNA van de Afrikaanse bij met een aantal Europese varianten en creëerden de eerste geafrikaniseerde honingbijen. Die brengen inderdaad meer honing in het raatje, maar zijn ook vele malen agressiever dan hun collega’s. En dat leverde de steekbeesten – waarvan een handvol ontsnapte uit het lab – de bijnaam killer bees op.
10) Geen paniek!
Paarden zijn sneller dan ezels en hebben meer doorzettingsvermogen, maar ezels schijnen slimmer te zijn, leven langer en rennen niet weg als ze in paniek raken. In het muildier zijn alle goede eigenschappen van beide beesten op één hoop geveegd. Omdat paarden en ezels van nature niet zo interesse hebben in elkaar, komt de kruising meestal tot stand in een fokkerij.
11) Jumbo-hybride
Afrikaanse en Aziatische olifanten behoren niet alleen tot een andere diersoort, maar zelfs tot een ander taxonomisch geslacht. Dat betekent dat ze zich normaal gesproken niet samen kunnen voortplanten. Toch gebeurde dat in 1978 in het Britse Chester. In een diertuin aldaar leefden beide typen olifanten samen, wat in één geval leidde tot een hybride baby. Motty had de lange oren en poten van zijn Afrikaanse vader en de slurf en hoeveelheid tenen van zijn Aziatische moeder.
12) Heethoofd
Het uiterlijk van dit zwart-wit gestreepte beest, verraadt snel uit welke mix van diersoorten zij voortkomt. Wanneer je een zebra-mannetje kruist met een ezel-vrouwtje, heet dit een Zezel – omgekeerd een Zedonk. Ondanks zijn knuffelbare uiterlijk, is dit beest beslist geen lieverdje. De ezel mag dan wel jarenlang gedomesticeerd zijn door de mens, toch voert het koppige, temperamentvolle karakter van de zebra de boventoon. Prachtig om te zien, maar een liefdevolle aai over de bol zit er niet in.
13) Tanden tellen
Breng je een bezoekje aan Sea Life Park Hawaii, vergeet dan niet even langs te gaan bij Kawili Kai, een van de zeldzame walfijnen op aarde. Dit dier is het resultaat van een gezellig samenzijn tussen een dolfijn (m) en een zwarte zwaardwalvis. De hybride is een uit de kluiten gewassen zwarte dolfijn met 66 tanden: precies tussen de dolfijn (88 tanden) en de zwarte zwaardvis (44 tanden) in.
Tekst: Annelies Bes, Redactie KIJK
Bronnen: New York Times, Know How-special De 10