Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
“Was goed je handen” is het credo van het RIVM. In dit artikel leggen we snel en eenvoudig uit waarom dit werkt.
Je kunt het waarschijnlijk niet meer aanhoren, dat kinderlijke advies dat je je handen moet wassen om verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Toch willen we nog eens benadrukken hoe belangrijk het is. Een druppel gewone zeep verdund in water is namelijk voldoende om veel soorten ziekteverwekkers te doden, waaronder het nieuwe coronavirus. Deze illustraties leggen uit hoe zeep dit virus vernietigt.
Lees ook:
1) Structuur van het coronavirus
Schematisch gezien ziet het virus eruit als in onderstaande afbeelding. Op zijn oppervlak zitten allemaal stekels, spike-eiwitten genoemd. Deze geven het virus zijn familienaam – corona, wat Latijn is voor krans of kroon.
Het coronavirus dringt met het spike-eiwit menselijke cellen binnen door ermee te binden aan hun receptor – een eiwit dat zich op het oppervlak bevindt en als poort fungeert. Als dit gebeurt, versmelt het membraan van het virus met het menselijke celmembraan, waardoor het virale genetische materiaal de lichaamscel in kan; hij is geïnfecteerd.
Verder zijn er ook lipiden aanwezig op het virusoppervlak. Dit zijn vetachtige stoffen die niet oplosbaar zijn in water.
2) Structuur van zeepmoleculen
Zeepmoleculen bestaan uit een kop en een staart. De kop is hydrofiel, dat betekent dat die van water houdt en erin oplost. De staart is ‘watervrezend’ en lost er dus slecht in op. Het hydrofobe deel van de zeepmolecuul bindt wel goed met olie en vet.
3) Zeepmoleculen vernietigen het virus
Wanneer je je handen wast met water en zeep, omring je het virus op je huid met zeepmoleculen. De hydrofobe staarten proberen water te ontwijken. Daarbij wurmen ze zich in het lipidenmembraan van het coronavirus, en wrikken dat uit elkaar. Gevolg: het virusomhulsel gaat kapot.
4) Micellen vangen virusdeeltjes
Hiermee is het nog niet afgelopen, want de zeepmoleculen vangen de virusdeeltjes en vormen kleine vetbubbels, zogeheten micellen. Deze spoelen weg met het water.
Kortom, je handen wassen met zeep werkt écht. En het is ook geen overbodige luxe om zo nu en dan je laptop en telefoon schoon te maken. Onderstaand filmpje laat overigens goed zien waarom die wastechniek ook zo belangrijk is:
Bronnen: New York Times, Göttingen University
Beeld: KIJK/Laurien Onderwater