Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Het gevaarte moet in het diepste meer ter wereld gaan speuren naar de mysterieuze neutrino’s.
Neutrino’s zijn vederlichte deeltjes die vrijwel overal ongehinderd doorheen vliegen. Slechts heel af en toe botst er echter een op een molecuul; en dit kunnen fysici meten. Enorme installaties om de deeltjes te detecteren, zijn dan ook al geplaatst – diep onder water of ijs, waar weinig verstorende effecten van andere deeltjesbotsingen optreden.
En dit weekend is een nieuwe neutrinotelescoop te water gelaten: de Baikal Gigaton-volumedetector of Baikal-GVD. Dit observatorium bevindt zich 1300 meter onder het wateroppervlak in ’s werelds diepste meer. Het Baikalmeer in het zuiden van Siberië.
Lees ook:
- Voor tweede keer bron ‘spookdeeltje’ opgespoord
- IceCube vangt razendsnel neutrino dankzij zeldzame deeltjesreactie
Lichtsnelheid
De installatie bestaat uit verschillende glazen en roestvaststalen modules die met lijnen aan elkaar zijn verbonden. Op dit moment houdt Baikal-GVD een halve kubieke kilometer zeewater in de gaten, maar na een aantal jaar moet dit zijn uitgebreid tot een hele kubieke kilometer.
Wanneer een neutrino op een watermolecuul knalt, ontstaat een ander deeltje dat wegschiet met een snelheid groter dan de lichtsnelheid in water. (Ja, dat kan. Bij de bekende regel ‘niets kan sneller dan het licht’ gaat het om de lichtsnelheid in vacuüm. Door water beweegt licht een stuk trager, waardoor het daar wél kan worden ingehaald.) Als een deeltje met een elektrische lading zó snel door het water beweegt, ontstaat daarbij licht dat de modules van Baikal-GVD kunnen meten.
Doordat verschillende modules dit licht achtereenvolgens meten, is hieruit bovendien af te leiden uit welke richting het betreffende deeltje kwam – en daarmee ook uit welke richting het neutrino kwam dat dit deeltje deed ontstaan.
Vervanging
Het Baikalmeer is uitermate geschikt voor de zoektocht naar neutrino’s vanwege zijn diepte (1642 meter), de helderheid van het water en het feit dat er jaarlijks twee à tweeënhalve maand ijs ligt. Om die reden plaatsten wetenschappers al eerder de Baikal Deep Underwater Neutrino Telescope (BDUNT) in het meer. Deze deed vanaf 2003 onderzoek naar de deeltjes.
Technologie staat echter niet stil en dus begonnen Tsjechië, Duitsland, Polen, Rusland en Slowakije in 2015 met het bouwen van de nieuwe, verbeterde installatie. Wij zijn in ieder geval heel benieuwd wat Baikal-GVD ons allemaal gaat brengen.
Bronnen: phys.org, astroblog.nl