Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Van een coronapandemie is gelukkig allang geen sprake meer, maar het virus besmet wel nog altijd mensen. Hoe gevaarlijk is dat?
Op 11 maart 2020 riep de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) COVID-19 uit tot pandemie. Daarop kondigden verschillende landen coronamaatregelen aan. Zo moesten we in Nederland 1,5 meter afstand houden van elkaar, en kwamen het onderwijs en de horeca stil te liggen, waardoor het opeens erg stil werd op straat.
Lees ook: Vier jaar na de eerste coronamaatregelen: welke werkten wel en welke niet?
Inmiddels zijn we vier jaar verder, hebben de meeste mensen zich laten vaccineren tegen het coronavirus en hebben we al lang en breed de draad weer opgepakt. Dat wil niet zeggen dat het virus volledig is uitgeroeid. Sterker nog, het waart nog altijd rond en muteert constant. Hoe gevaarlijk is dat?
Lees ook: Welk coronavaccin werkte het best?
Hoog aantal besmettingen
Op de website van de WHO valt te lezen dat er sinds december 2019 wereldwijd meer dan 760 miljoen mensen zijn besmet met het coronavirus. Daarnaast meldt de organisatie dat er 6,9 miljoen sterfgevallen zijn geregistreerd, maar “het werkelijke aantal ligt vermoedelijk hoger”, aldus de WHO.
Hoe gevaarlijk is het coronavirus nog?
“In principe heeft nu (bijna) iedereen een basisimmuniteit tegen SARS-CoV-2 (het coronavirus, red.), hetzij door vaccinatie of doordat mensen COVID-19 hebben gehad”, vertelt Marjolein van Egmond, hoogleraar immunologie aan het Amsterdam UMC.
Betekent dit dat als iemand nu besmet raakt er minder ziek van wordt? “Inmiddels is de situatie meer vergelijkbaar met influenza (het griepvirus, red.). Jonge gezonde mensen zullen niet snel in het ziekenhuis terechtkomen, maar mensen ouder dan 60 en mensen met een onderliggend gezondheidsprobleem kunnen wel degelijk heel erg ziek worden.”
De symptomen verergeren in mensen met een hoge bloeddruk, diabetes, of obesitas. Ook voor patiënten met een afweer onderdrukkende ziekte als kanker of aids kan besmetting met het coronavirus erg gevaarlijk zijn. En ongevaccineerde mensen hebben eveneens een hoger risico op het krijgen van ernstige symptomen. Van Egmond: “Het coronavirus is dus niet te vergelijken met een verkoudheidsvirus, al zullen veel mensen tegenwoordig misschien alleen maar verkoudheidsklachten krijgen.”
Waarom muteert het virus?
Elk virus heeft als doel om zoveel mogelijk mensen te besmetten. Hiervoor is het belangrijk dat het zich razendsnel vermenigvuldigt in het menselijk lichaam en zoveel mogelijk mensen infecteert. Maar bij elke vermenigvuldiging kan de genetische code van een virus een beetje veranderen: het muteert. Meestal haalt zo’n mutatie niks uit. Maar soms zorgt die ervoor dat een virus zich anders gedraagt en bijvoorbeeld makkelijker verspreidt.
Van Egmond: “We kunnen natuurlijk de toekomst niet voorspellen, maar de laatste nieuwe varianten lijken niet ziekmakender te zijn dan eerdere varianten, juist ook omdat vrijwel iedereen genoeg immuniteit heeft om ernstige ziekte te voorkomen. Ook is de kans op post-covid (waarbij mensen na besmetting met het coronavirus langdurige klachten houden, red.) kleiner dan voorheen, maar de kans is niet nul.”
Het is ook nog niet te voorspellen wie post-covid, ook wel long-covid genoemd, kan ontwikkelen. Daarom blijft het goed om alert te blijven. “Voor ouderen en kwetsbare mensen betekent dit een herhalingsprik in het najaar (wanneer de meeste besmettingen zijn) om hun afweer zo goed mogelijk op peil te houden”, legt de immunoloog uit. “En voor anderen zou het beter zijn dat men met klachten thuis blijft of een mondkapje draagt. Overigens geldt dit voor alle infectieziekten. Of je nu een collega of iemand anders besmet met een zware verkoudheid, griep of corona; het blijft vervelend. Dus basis hygiënemaatregelen zijn altijd goed en probeer elkaar niet te besmetten door hoestend en proestend in een volle bus (of vergelijkbare situaties) te gaan staan.”
Bronnen: RIVM, UMC Utrecht, Marjolein van Egmond
Beeld: Reza Estakhrian/Getty Images