Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Zelfs in nauwelijks bezochte nationale parken heeft de aanwezigheid van mensen invloed op het gedrag van de dieren die er leven.
Een prachtig stukje wereld: Glacier Bay. Dit afgelegen kustgebied, ter grootte van 13.000 vierkante meter in het zuiden van Alaska, kun je enkel bereiken met de boot of het vliegtuig. Het nationale park krijgt dan ook weinig bezoek: 40.000 mensen per jaar. Niets in vergelijking met de 3,3 miljoen die Yosemite jaarlijks aandoen, of de 14,1 miljoen bezoekers van de Great Smoky Mountains.
Waar je je bij deze laatste twee nationale parken kunt voorstellen dat de mens een grote invloed heeft op de dieren in het gebied, verwacht je dat bij Glacier Bay misschien wat minder. Toch zorgt de aanwezigheid van een klein aantal mensen al voor verandering in gedrag bij de beesten in dit park, zo wijst een nieuwe studie uit.
Lees ook:
Nul dieren
In het gebied plaatsten onderzoekers van de University of Washington camera’s die bewegingen detecteren – veertig stuks verdeeld over tien plekken. Hiermee filmden de wetenschappers twee zomers lang, en ze spitsten zich daarbij toe op vier diersoorten: wolven, bruine en zwarte beren, en elanden. Het team bepaalde bovendien waar en wanneer bezoekers aanwezig mochten zijn.
De camera’s detecteerden minder dan vijf dieren per week wanneer mensen op een bepaalde plek rondliepen. Dit aantal lag altijd een stuk hoger als er geen bezoekers waren. In de meest afgelegen gebieden die de onderzoekers hadden geselecteerd, daalde het aantal gespotte beesten zelfs naar nul. Op deze plekken waren slechts veertig bezoekers per week aanwezig.
“Een interessante studie die wederom laat zien hoe sterk de invloed van mensen kan zijn op het gedrag van wilde dieren”, zegt ecoloog Dries Kuijper van het Mammal Research Institute in Białowieża. “Je moet echter wel voorzichtig zijn met de interpretatie van de resultaten. Doordat er weinig mensen in de Glacier Bay komen, zou je kunnen verwachten dat juíst hier de dieren heel sterk op menselijke aanwezigheid reageren. De resultaten in gebieden waar dieren vaak bezoekers tegenkomen zijn wellicht anders; veel Amerikaanse nationale parken staan erom bekend dat wilde dieren vaak heel zichtbaar zijn en weinig reageren op mensen.”
Eten vinden
Overigens reageerden niet alle vier de diersoorten hetzelfde op de aanwezigheid van mensen. Beren en elanden lieten zich namelijk nog vaak zien op plekken waar vaak mensen kwamen. “Ze zijn dus niet helemaal verdwenen, maar voorkomen wel dat ze gezien worden door de bezoekers. Dit doen ze door vooral ’s nachts actief te zijn”, legt Kuijper uit.
“Zolang wilde dieren een beetje bang voor ons zijn en wij hen met rust laten, dan kunnen we prima samenleven met elkaar.”
Ecoloog Dries Kuijper
Een verklaring hiervoor is dat deze diersoorten doorhebben dat er ook positieve kanten zitten aan menselijke aanwezigheid. “Zo leren bruine en zwarte beren dat er vaak eten is te vinden op plekken waar mensen komen. En elanden leren dat de aanwezigheid van mensen hen ook kan beschermen tegen bepaalde roofdieren die juist heel bang zijn voor mensen, zoals de wolf”, aldus de ecoloog.
Wolven
Uit de studie blijkt namelijk dat wolven het meest gevoelig zijn voor de aanwezigheid van bezoekers: ze mijden de bezochte plekken – ook ‘s nachts. “Raar genoeg lijken we de laatste tijd, vooral in Nederland, een tegenstrijdig beeld te zien van dit ‘schuwe’ dier”, zegt Kuijper. Maar, zo legt hij uit, bij de wolven die zich onder andere op de Veluwe makkelijk laten zien gaat het vooral om jonge dieren. “Die zijn in eerste instantie nieuwsgierig. Als ze volwassen worden, leren de wolven echter dat ze beter uit de buurt van mensen kunnen blijven en vertonen ze schuwheid.”
De ecoloog vervolgt: “Eigenlijk is dat ook de beste manier om problemen te voorkomen. Zolang wilde dieren een beetje bang voor ons zijn en wij hen met rust laten, dan kunnen we prima samenleven met elkaar. Dat moeten we vooral zo proberen te houden.”
Bronnen: People & Nature, phys.org
Beeld: Mira Sytsma