Miljoenen hectaren grond blijken extra bossen te kunnen herbergen, schrijven onderzoekers. Volwassen zouden die in staat zijn 200 gigaton CO2 vast te leggen.
In de strijd tegen de torenhoge concentraties koolstofdioxide in de lucht wenden onderzoekers zich tot onze grote bondgenoot: de boom. Als we de voorhanden liggende ruimte voor extra bos optimaal benutten, schrijven Zwitserse onderzoekers in vakblad Science, zouden deze groene CO2-slurpers de concentratie van het broeikasgas dramatisch kunnen terugbrengen. En ruimte is er zat, stelt het team; wereldwijd beslaat het gebied beschikbaar voor bos een oppervlak zo groot als de VS.
Lees ook:
Extra bos
Momenteel beslaan bossen wereldwijd ongeveer 5,5 miljard hectare (1 ha is 10.000 m2), wat uitkomt op een totaal van ongeveer 2,8 miljard ha groene boomtoppen. Door bijna 80.000 satellietbeelden van het aardoppervlak te analyseren, bepaalden de onderzoekers – onder leiding van Tom Crowther aan de ETH Zürich – wat de aarde er aan bomen bij kan hebben, waar die geplant zouden kunnen worden, en hoeveel CO2 ze in theorie zouden vastleggen.
Dat bleek heel wat: zo’n 1,7 miljard hectare land, ongeveer de grootte van de VS, is ‘vrij’. Omgerekend komt dat uit op 0,9 miljard hectare extra bladerdak. “De 1,7 is een totaal areaal”, legt hoogleraar Europese bosbouw (Wageningen Universiteit) en IPCC-auteur Gert-Jan Nabuurs uit. “Maar op sommige delen daarvan staat al wat open bos, dus dat trekken ze er weer vanaf.”
De beschikbare ruimte voor bos zonder woestijn-, stedelijke en landbouwgebieden. © Bastin et al., 2019/Science
Twee derde
Eenmaal volwassen zouden die nieuwe bomen maar liefst 205 miljard ton CO2 kunnen vastleggen. Dat is twee derde van de ‘extra’ 300 gigaton die we sinds de industriële revolutie de lucht in hebben gepompt. “Als we nu handelen,” stelt Crowther, “kunnen we de CO2-concentratie in de atmosfeer tot 25 procent reduceren, tot niveaus van bijna 100 jaar geleden.”
Die 1,7 miljard hectare is alleen dat gebied dat niet wordt gebruikt voor steden en landbouw. Maar ook daar is plek voor meer bomen, zag het team. Steden en landbouwgebieden zouden samen nog weer 0,7 miljard hectare groen kunnen herbergen. De getallen maken dat de onderzoekers het (her)planten van bomen momenteel het effectiefste middel tegen klimaatverandering dopen. Ook Nabuurs is positief en spreekt van “een belangrijke publicatie die het theoretische potentieel van extra bos laat zien”.
De totale beschikbare ruimte voor bos. Meer dan de helft van dit gebied ligt in zes landen; Rusland (151 miljoen ha), de VS (103 miljoen ha), Canada (78 miljoen ha), Brazilië (50 miljoen ha) en China (40 miljoen ha). © Bastin et al., 2019/Science
Actieplan
Het volledige probleem van CO2-uitstoot en klimaatverandering is met de extra bossen alleen helaas niet opgelost. “Natuurlijk moet de aandacht wereldwijd blijven liggen op het reduceren van de emissies van fossiele brandstoffen”, mailt Nabuurs. “Maar omdat ook dat waarschijnlijk nooit helemaal zal lukken, is juist die extra CO2-vastlegging in bos heel belangrijk.”
Daar sluit Martin Herold professor Geoinformation Science and Remote Sensing, eveneens aan de WUR, en gespecialiseerd in onder meer ontbossing, zich bij aan. “Wel komt er natuurlijk meer werk bij kijken dan het planten van de bomen”, voegt hij toe. “Zowel de nieuwe als bestaande bomen moeten op duurzame wijze beschermd en onderhouden worden.” Overigens, besluit de onderzoeker, compenseren de nieuwe bomen natuurlijk niet voor het verdwijnen van de oorspronkelijke, bijvoorbeeld tropische bossen en de andere rollen die die vervulden.
Bronnen: Science, EurekAlert!
Beeld: Bastin et al., 2019/Science
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!