Vrienden hebben is fijn. Niet alleen voor de gezelligheid, maar mogelijk helpen ze je ook aan meer gunstige darmbacteriën, zo suggereert een nieuwe studie bij apen.

Je hebt het misschien niet door, maar in je darmen draag je zeker een kilogram aan bacteriën met je mee. Deze ruim 100 biljoen darmmicroben kunnen zowel gunstig voor je gezondheid als ziekteverwekkend zijn. Onderzoekers van de University of Oxford en de University of Colorado hebben nu vastgesteld dat apen met veel sociale contacten meer van die goede bacteriën hebben en minder van de slechte. Ze publiceerden hun bevindingen in Frontiers in Microbiology.

Lees ook:

• ‘Darmbacteriën kunnen signalen naar de hersenen sturen’
• Duizenden nieuwe darmbacteriën ontdekt
• ‘Darmbacteriën die autisme genezen? Trap er niet in’

Goede en slechte darmbacteriën

Wetenschappers komen steeds meer te weten over de darmflora, oftewel het microbioom. Inmiddels weten we bijvoorbeeld dat sommige bacteriën het darmslijmvlies stimuleren om beter zijn barrièrefunctie uit te oefenen. Daarmee zijn de zenuwuiteinden in dat darmslijmvlies beter beschermd tegen irritatie en schade. Andere darmbacteriën brengen ziektes over. Bij stress krijg je meer van dit soort microben.

Er zijn aanwijzingen dat er via intieme sociale interacties, zoals knuffelen en kussen, darmbacteriën worden overgedragen. Maar leidt dit contact ook tot veranderingen in de totale darmflora? Dat wilde het huidige onderzoeksteam, onder leiding van Katerina Johnson, uitzoeken.

Sociale vachtverzorging

De onderzoekers namen een groep resusapen bestaande uit 22 mannetjes en 16 vrouwtjes van tussen de 6 en 20 jaar oud onder de loep. De groep woont op Cayo Santiago, een eiland voor de oostkust van Puerto Rico. Oorspronkelijk leefde deze apensoort alleen in Noord-Afrika en Azië, maar in 1938 werd een groep van 409 resusapen naar het eiland verhuisd ten behoeve van onderzoek naar hun leefwijze. Inmiddels zijn het er meer dan 1000. Op het eiland bevindt zich een observatiecentrum om de apen te bestuderen.

Johnson en collega’s verzamelden in totaal vijftig ontlastingsmonsters en zochten daarin naar het DNA van darmbacteriën. De mate van sociaal contact van elke aap stelden ze vast door de tijd te registreren die elk dier aan social grooming besteedde. Deze sociale vorm van grooming is bij apen en andere dieren het verzorgen van elkaars vacht, bijvoorbeeld door elkaar te vlooien (zie foto boven dit artikel). Het is daarmee een sociale activiteit, die voor meer saamhorigheid in de groep zorgt en verzoenend werkt in het geval van conflicten. Ook keken de onderzoekers naar het aantal grooming-partners per dier. Beide factoren (tijd besteed aan grooming en het aantal partners) gecombineerd gaf een sociale score voor elke aap.

Raadsel

Het team bleek inderdaad een link te kunnen leggen tussen de aangetroffen microben en het sociale gedrag van de apen. Hoe hoger de sociale score van het dier hoe meer gunstige darmbacteriën in de poep werd aangetroffen. Het ging dan bijvoorbeeld om de Faecalibacterium, een microbe waarvan bekend is dat die ontstekingen in de darm kan remmen. De ontlasting van de sociale apen bevatte ook minder slechte bacteriën als Streptococcus, een veroorzaker van keel- en longontsteking.

De vraag is nu hoe het kan dat socialere apen een gezondere darmflora hebben. Daarop geeft dit onderzoek geen antwoord, maar het team heeft wel mogelijke ideeën. Zo zou het kunnen dat goede bacteriën makkelijker worden overdragen via sociaal contact dan de slechte, omdat ze zich daaraan hebben aangepast. Een andere verklaring zou kunnen zijn dat apen met minder sociale contacten daarvan stress ondervinden. En van stress was al bekend dat ziekteverwekkende bacteriën er wel bij varen.

De oplossing van dit raadsel kan ook voor ons van belang zijn. In het digitale tijdperk van nu ontmoeten we elkaar steeds vaker online in plaats van in real life. Dat kan misschien gevolgen hebben voor ons microbioom en daarmee onze gezondheid.

Ook bij andere apen

“Er zijn de laatste jaren steeds meer aanwijzingen dat sociale contacten invloed hebben op onze darmflora”, vertelt Sudarshan Shetty, wetenschappelijke medewerker bij het RIVM en expert op het gebied van het microbioom. “Onderzoeken bij bavianen en chimpansees in het wild gaven bijvoorbeeld vergelijkbare resultaten.”

Of sociale mensen ook meer goede darmbacteriën hebben, is hiermee overigens nog niet aangetoond, vervolgt hij. “Resultaten van dierstudies vertalen naar de mens heeft altijd zijn beperkingen, maar het zou zeker kunnen. Meer onderzoek zal nodig zijn om dit uit te vogelen.”

Bronnen: Frontiers in Microbiology, Frontiers via EurekAlert!

Beeld: Lauren Brent

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!