Sinds walvisvaarders in de achttiende eeuw bij de Galápagoseilanden aankwamen, is het ecosysteem er alleen maar op achteruitgegaan.

De Galápagoseilanden staan bekend om hun bijzondere ecosysteem. De unieke dieren die Charles Darwin er vond, legden de basis voor zijn evolutietheorie. Maar sinds walvisjagers in de negentiende eeuw met regelmaat een bezoekje begonnen te brengen, verdwenen er niet alleen dieren, maar ook planten. Volgens wetenschappers van het Florida Institute of Technology komt dat doordat er bijna geen schildpadden meer te bekennen zijn in het gebied. De dieren werden door de walvisjagers vaak op hun schepen meegenomen, omdat ze lang konden overleven zonder eten of drinken en omdat het vlees veel waard was. Ze werden opgegeten of verkocht.

Lees ook:

• Drones strooien rattengif op Galápagoseilanden
• Waarom diersoorten op eilanden krimpen of juist groeien

Voedselweb

De eilanden horen officieel bij het land Ecuador en liggen zo’n 1000 kilometer van de kust. Door de afgelegen locatie is er een interessant klimaat ontstaan met veel bijzondere organismen, maar een kleiner aantal soorten en een veel eenvoudiger voedselweb. Dat betekent dat de voedselketen uit minder schakels bestaat. Daardoor kan het verlies van één diersoort al een groot effect hebben.

Volgens de onderzoekers is er nog maar zo’n 10 procent van de oorspronkelijke hoeveelheid schildpadden over. En dat heeft grote effecten gehad op de plantengroei. De dieren zorgden bijvoorbeeld voor natuurlijke bemesting. Het vee dat door de walvisvaarders werd gebracht, graast de planten juist weg.

Hoop

De onderzoekers hebben hoop voor de toekomst, maar dan moet er nog wel het een en ander gebeuren. Zo stellen ze voor om nieuwe reuzenschildpadden te introduceren op de eilanden. Daarnaast zouden ze het liefst zien dat het vee er verdwijnt en dat er meer planten neergezet worden. Of dat ook echt gaat gebeuren is nog de vraag.

Ecoloog Nils van Rooijen van de Wageningen Universiteit noemt het onderzoek “heel interessant”. Zou het echt helpen als we het vee afvoeren en schildpadden terugbrengen? “Als we vee afvoeren, zou dat inderdaad wel enige voordelen hebben en het lokale ecosysteem de kans geven om te herstellen. De introductie heeft verstrekkende, zo niet desastreuze, gevolgen gehad. De dieren weghalen is echter iets waar niet te makkelijk over moet worden gedacht. Door de enorme veranderingen onder invloed van dat vee is de biodiversiteit flink veranderd. Plantensoorten zijn er lokaal verdwenen, maar er zijn ook nieuwe bijgekomen die juist profiteren van de aanwezigheid van vee. Als je het vee weghaalt, verdwijnen die nieuwe plantensoorten weer.”

De schildpadden terugbrengen zal ook niet met zekerheid werken. “Het zou een interessante oplossing zijn, maar we moeten er heel voorzichtig mee omgaan. Als je eilandvreemde planten en dieren introduceert, is het maar de vraag hoe schildpad en ecosysteem op elkaar zijn afgestemd.”

Zijn collega Jasper van Ruijven zegt dat het onderzoek een mooie afwisseling van data en anekdotes heeft. Maar ook hij weet niet zeker of de voorgestelde oplossing zou werken. “Of uitsluiten van vee en herintroductie van de schildpadden genoeg is om de vegetatie te herstellen is onduidelijk.”

Bronnen: Proceedings of the National Academy of Sciences, EurekAlert!

Beeld: David Adam Kess / Wikimedia Commons

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!