Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Het uitsloofgedrag van mannen kan er weleens voor zorgen dat zoogdiervrouwtjes langer leven dan de heren. Althans, zo suggereren deze wetenschappers.
Meer dan 90 procent van de mensen die 110 jaar of ouder is, behoort tot het vrouwelijke geslacht. Vrouwen leven gemiddeld dan ook langer dan mannen. Maar geldt dit alleen voor mensen? Een internationaal team heeft onderzocht of dit verschil voorkomt bij meer zoogdieren in het wild. En dit blijkt het geval te zijn.
Lees ook:
18,6 procent
Van vleermuizen tot leeuwen en van orka’s tot gorilla’s: de wetenschappers bestudeerden in totaal 134 populaties, 101 zoogdiersoorten omvattend. De levensverwachting van de beesten bepaalden ze aan de hand van drie studietypes. Ze spitten bijvoorbeeld data door van onderzoeken waarbij dieren tijdens een groot deel van hun leven zijn gevolgd. De leeftijd waarop deze individuen stierven, kon zo goed worden geschat.
Het tweede studietype waarvan ze de gegevens analyseerden, was onderzoek waarbij de sterfteleeftijd van gevonden, dode dieren werd geschat. En het laatste studietype dat de wetenschappers raadpleegden, was onderzoek waarbij de leeftijd van nog levende dieren werd bepaald.
Aantrekkelijk
In 60 procent van de bestudeerde populaties leven zoogdiervrouwtjes langer dan mannen; gemiddeld 18,6 procent langer om precies te zijn. Bij mensen leven de dames gemiddeld 7,8 procent langer dan het andere geslacht.
Waar dit verschil in levensverwachting door wordt veroorzaakt? De onderzoekers denken dat dit te maken heeft met seksuele selectie. Om vrouwtjes voor zich te winnen, steken mannetjes energie in aantrekkelijke kenmerken. Denk aan het grote gewei van een eland of de mooie staart van een mannetjespauw. Hierdoor zijn ze kwetsbaarder als ziektes de kop op steken in een populatie of als het klimaat waarin ze leven uitdagender wordt. Dit zou, volgens de wetenschappers, voor een hoger sterfterisico zorgen onder de mannen.
Castreren
Verouderingswetenschapper David van Bodegom van de Leyden Academy noemt het een interessante studie. “Mannen hebben hun spierbundels niet zozeer om het nageslacht te beschermen maar om andere mannetjes te bevechten voor toegang tot de vrouwtjes. Dat mannen meer energie in spieropbouw steken, is een van de redenen waarom de energiebehoefte van mannen ook hoger is dan vrouwen (klassiek 2500 kcal versus 2000 kcal). Hierdoor slijten mannen ook iets sneller. Hun chemische fabriek draait harder, en er is dus meer schade. Dat is niet alleen bij mensen zo maar bij veel dieren.” Zo onderschrijft ook deze studie.
“Vrouwen zijn belangrijker voor het nageslacht, bij de bevalling en zeker bij zoogdieren ook daarna”, vervolgt Van Bodegom. “Zij hebben daarom een robuuster lijf. Voor mannen is het evolutionair interessanter om met hun spierbundels nog een ander vrouwtje te bezwangeren en wat korter te leven. Je ziet daarom bij bijna alle zoogdieren dat vrouwen langer leven. Alleen bij die soorten waar de man een belangrijke rol heeft bij het verzorgen van het nageslacht is het verschil kleiner. Zo zijn er apensoorten waar het jong in de vacht van papa hangt en de hele dag meegedragen wordt. Daar leeft het mannetje net zolang en soms zelfs langer.”
Wat we met deze informatie kunnen? Van Bodegom: “Niets. Nou ja, boeren weten al heel lang dat castratie niet alleen mannetjesdieren minder agressief maakt, maar ook ‘langlevender’. Ook bij mensen zijn er studies uit vroeger tijden waaruit lijkt dat castraten langer leven. Maar of mannen die prijs willen betalen…”
Bronnen: PNAS, CNRS via EurekAlert!