We stampen wat uit de grond: steden, wegen, havens, wolkenkrabbers, vliegvelden… Maar soms maken mensenhanden iets wat je als een soort wereldwonder kunt beschouwen. In deze aflevering van de serie Wereldprojecten: de Arecibo-telescoop.

“Se cayó – het is gevallen.” Dat tekstberichtje ontving de Puerto Ricaanse meteoroloog Ada Manzón op de ochtend van 1 december 2020 van een bevriende wetenschapper, net voordat ze het weerbericht op tv moest gaan presenteren. Op de bijbehorende foto was niet veel meer te zien dan een bos met een stofwolk erboven.

Toch wist Manzón genoeg. Wat op de foto had móéten staan, was namelijk de ruim 800 ton zware cabine met apparatuur die aan kabels boven de Arecibo-radiotelescoop hing. Maar die was dus naar beneden gedonderd. Boven op de telescoopschotel zelf, die met een diameter van 305 meter – of, in Amerikaanse eenheden, 1000 voet – decennialang de grootste en gevoeligste ter wereld was geweest.

De ontdekking van de eerste planeten buiten ons zonnestelsel hebben we te danken aan de Arecibo-telescoop. Daarmee vonden astronomen namelijk een neutronenster die afwijkingen vertoonde in zijn rotatieperiode doordat er planeten aan ‘trokken’.

Met een brok in de keel begon Manzón haar weerbericht, zo beschrijft het tijdschrift The New Yorker. “Vrienden, ik moet jullie vertellen dat het observatorium is ingestort. We hebben alles eraan gedaan om het te redden. En we wisten dat dit kon gebeuren…” Toen werd ze gebeld, midden in de uitzending, door de directeur van de radiotelescoopfaciliteit. Die bevestigde het slechte nieuws. De wetenschappelijke en technologische trots van het eiland in de Caribische Zee was niet meer.

In KIJK 2/2024 lees je het hele verhaal van de Arecibo-telescoop. Bestel deze editie via onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.

Openingsbeeld: Ullstein Bild/Getty Images