Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Astronomen hebben de kosmische indringer nog eens onder de loep genomen en concluderen dat ze nog nooit eerder zo’n ongerepte komeet hebben bestudeerd.
In augustus 2019 kreeg amateurastronoom Gennady Borisov een komische indringer in het vizier met zijn telescoop. Niet veel later bleek het om een komeet uit een ander zonnestelsel te gaan. Sterrenkundigen vernoemden het ruimteobject daarom naar de ontdekker ervan: 2I/Borisov.
Sindsdien is er veel onderzoek verricht aan deze interstellaire bezoeker. Zo concludeerde een team van astronomen in oktober 2019 dat het ruimteobject opmerkelijk genoeg erg onopmerkelijk was; 2I/Borisov had net zo goed een komeet afkomstig uit ons eigen zonnestelsel kunnen zijn, kopten sommige media.
Maar niet in alle opzichten is hij zo ‘onopmerkelijk’, zeggen Noord-Ierse sterrenkundigen. De komeet is de meest ongeschonden die ze ooit hebben bestudeerd en daarom juist bijzonder, zo schrijven ze in twee papers die zijn gepubliceerd in Nature Communications en Nature Astronomy.
Lees ook:
Ongerept object
De astronomen gebruikten het FORS2-instrument van ESO’s Very Large Telescope, in het noorden van Chili, om 2I/Borisov te bestuderen. Hiervoor gebruikten ze een techniek die polarimetrie heet. Daarbij keken de onderzoekers naar de lineaire polarisatie (lichtgolven die maar in één richting trillen) van het zonlicht dat door komeetstof werd gereflecteerd.
Deze techniek passen sterrenkundigen vaak toe als ze kometen en andere kleine hemellichamen in ons zonnestelsel onderzoeken. Daardoor kon het team van Armagh Sterrenwacht en Planetarium in Noord-Ierland de interstellaire bezoeker vergelijken met lokale kometen, zo meldt de ESO.
Opvallend genoeg kwam de polarisatie van 2I/Borisov overeen met komeet Hale-Bopp die in 1995 werd ontdekt en die toen als een van de meest ongerepte kometen werd bestempeld. Waarschijnlijk was Hale-Bopp slechts één keer eerder in de buurt van de zon geweest en daardoor nog maar nauwelijks aangetast door de zonnewind en -straling. Het huidige team denkt dat 2I/Borisov nog ‘maagdelijker’ is dan Hale-Bopp. Grote kans dat de eerstgenoemde komeet nog nooit in de buurt van een ster is gekomen.
“Kennelijk is 2I/Borisov ontsnapt uit de buitendelen van een ander planetenstelsel.”
Sterrenkundige Michiel Hogerheijde
Maagdelijke komeet
Beide kometen vertonen bovendien sterke overeenkomsten met de wolk van gas en stof waaruit ze – en de rest van het zonnestelsel – ongeveer 4,5 miljard jaar geleden zijn ontstaan. “Het feit dat de twee kometen opvallende overeenkomsten vertonen, wijst erop dat de omgeving waar 2I/Borisov vandaan komt qua samenstelling niet erg verschilt van het vroege zonnestelsel,” zegt onderzoeker Alberto Cellino van de Astrofysische Sterrenwacht van Torino erover.
“De onderzoekers laten overtuigende aanwijzingen zien dat de interstellaire komeet 2I/Borisov nooit eerder vlak bij een ster is geweest”, laat Michiel Hogerheijde van de Leidse Sterrewacht desgevraagd weten. “Kennelijk is 2I/Borisov ontsnapt uit de buitendelen van een ander planetenstelsel. We verwachten dat er regelmatig dit soort ‘bezoekers’ door ons zonnestelsel komen, en het gaat interessant zijn om te zien hoeveel daarvan net zo ongerept zijn als 2I/Borisov. Omdat dit nog meer de tweede keer is dat we een dergelijke bezoeker hebben gezien, zou je verwachten dat een groot deel net zo ongeschonden is. Interessant genoeg was de ‘andere’ bezoeker, ‘Oumuamua, juist afkomstig uit de binnendelen van een planetenstelsel en allesbehalve ongerept.”
Bronnen: Nature Communications, Nature Astronomy, ESO, New Atlas
Beeld: ESO/Olivier Heinaut