De NASA heeft een prachtig filmpje gepubliceerd waarin is te zien wat er gebeurt als een ster te dicht in de buurt van een zwart gat komt. Én hoe het hemellichaam dit geweld kan overleven.

Als een ster te dicht bij een zwart gat komt, trekt zijn zwaartekracht heel hard aan één – de dichtstbijzijnde –  kant van de ster met als gevolg dat de ster aan flarden wordt getrokken. Vorig jaar legden astronomen met telescopen van de European Southen Observatory (ESO) dat kosmische geweld vast. Nu heeft een ander team een simulatie ervan gemaakt. De astrofysici ‘wierpen’ een aantal sterren naar een zwarte gaten toe en legden vast wat er gebeurde.

Lees ook:

• Superzwaar zwart gat trekt ster aan flarden
• Deze ster staat wel heel dicht bij een zwart gat
• NASA’s visualisatie van een zwart gat is betoverend

Het noedeleffect

Het opslokken van een ster door een zwart gat heet officieel een tidal disruption event, maar sterrenkundigen noemen het verschijnsel ook wel het noedeleffect of spaghettificatie. (Die laatste term is door Stephen Hawking in het leven heeft geroepen.) Het superzware zwarte gat trekt immers zo sterk aan de ster dat het hemelobject op slierten van spaghetti gaat lijken. In dit ergste geval is er geen ontsnappen meer aan voor de ster.

Maar niet elke ontmoeting tussen een zwart gat en een ster eindigt op deze manier. Van sommige sterren is waargenomen dat ze het overleven. De simulaties, uitgevoerd door astrofysici van het Duitse Max Planck Instituut voor Astrofysica, waren ontworpen om uit te vinden welke factoren hieraan bijdragen.

Het team creëerde zes virtuele zwarte gaten, met massa’s tussen de 100.000 en 50 miljoen keer die van de zon. Elk van deze zwarte gaten had vervolgens ontmoetingen met acht hoofdreekssterren, met massa’s tussen 0,15 en 10 keer die van de zon.

Overlevenden

Die simulaties maakten duidelijk dat hoe hoger de dichtheid is van de ster, des te groter de kans dat hij een opslurppoging van een zwart gat overleeft. Zo’n ster behoudt een deel van zijn massa en keert terug naar zijn normale vorm na de bijna-doodervaring.

Onderstaande simulatie toont hoe zo’n ontmoeting tussen een superzwaar zwart gat – met 1 miljoen zonnemassa – en verschillende sterren verloopt. De sterren met de hoogste dichtheid zijn geel, die met de laagste dichtheid zijn blauw.

De resultaten, die vorig jaar al werden gepubliceerd in The Astrophysical Journal, helpen astronomen onder meer in te schatten hoe vaak tidal disruption events in het heelal voorkomen.

Bronnen: The Astrophysical Journal, NASA Goddard, ScienceAlert

Beeld: NASA’s Goddard Space Flight Center/Taeho Ryu

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!