In de oorlog met Oekraïne zou Rusland de overmacht moeten hebben. Toch lijden ze veel verliezen, vooral op het gebied van tanks.
Er lijkt geen einde aan te komen: al bijna twee maanden lang proberen Russische troepen Oekraïne te veroveren. Op papier zou je denken dat de Oekraïners geen schijn van kans hebben. Het leger van Poetin heeft drie keer zoveel militair personeel, vijf keer zoveel tanks, en vijftien keer zoveel gevechtsvliegtuigen. Toch verloopt de strijd voor Russen uiterst moeizaam. Zo melde de generale staf van de strijdkrachten van Oekraïne afgelopen weekend op Facebook dat de vijand al 722 tanks heeft verloren. Of dat waar is, valt moeilijk te achterhalen, maar het zijn er in ieder geval veel. Hoe kan het dat het recent gemoderniseerde Russische leger zoveel tanks verliest?
Lees ook:
- ‘Samenwerking betekent niet dat je altijd je mond houdt’
- Grootste vliegtuig ter wereld verwoest in Oekraïne
Drones
Een belangrijke factor is de hulp die Oekraïne van het Westen ontvangt. Zo kregen ze van de Verenigde Staten alleen al vierduizend FGM-148 Javelinraketten. In geval van een tank maken ze een soort paraboolvlucht om vervolgens bovenop de toren, waar de bepantsering het dunst is, in te slaan. (De Javelin kan ook worden ingezet tegen gebouwen of andere ongepantserde doelen en gaat dan wel recht op z’n doel af.) Afgezien van de Javelin kregen de Oekraïners ook 100 Switchblade-drones. Deze wapens storten zich in een ‘kamikaze’-aanval bovenop de tanks en maken ze zo rijp voor de schroothoop.
Vuurkracht plus beweging
De Russen zijn vooral kwetsbaar voor dit soort aanvallen omdat ze er niet in geslaagd zijn om luchtoverwicht te krijgen. Kolonel Han Bouwmeester, docent militaire strategie aan de Nederlandse Defensie Academie, zegt daarover: “Het was de bedoeling van de Russen om de Oekraïense luchtverdediging al in de eerste dagen weg te vagen, maar deze bleef deels intact. Als je die verdediging niet in één klap uitschakelt, wordt het heel lastig om dat achteraf nog te doen.”
Toch verliezen de Russen volgens Bouwmeester vooral veel tanks dankzij het vaak modderige terrein: “Een tank is effectief door vuurkracht plus beweging. Het terrein dwingt ze om in colonne over verharde wegen te rijden, waardoor ze heel kwetsbaar zijn vanaf de zijkant.” Volgens de kolonel profiteren de Oekraïners hiervan door ze vanaf de zijkant met antitankwapens te bestoken en zo een hele tankeenheid te ontregelen.
Moraal
Maar Westerse wapens kunnen niet alles verklaren. Militaire blog Oryx stelt dat de helft van de verloren tanks zijn achtergelaten of veroverd. Dit komt voornamelijk door logistiek falen, waardoor veel tanks domweg zonder brandstof komen te zitten. Andere lopen zich vast in de modder omdat de Russen te laat in het jaar met de invasie zijn begonnen. Daardoor is de grond niet meer bevroren en dus niet geschikt voor zware voertuigen.
Ook speelt volgens Bouwmeester het moreel een grote rol. “De Russische troepen zijn voornamelijk jonge knulletjes die slecht geïnformeerd zijn”, legt de kolonel uit. “Dat ging in de Sovjet-Unie ook al zo. Ze denken dat ze als bevrijders naar Oekraïne gaan, om vervolgens teleurgesteld te worden.” Daardoor verliezen ze volgens de docent de wil om te vechten en laten hun tanks soms gewoon achter.
Doorslaggevende factor
Het is moeilijk te zeggen welke van deze factoren doorslaggevend is. “Het is een opeenstapeling van verschillende dingen”, aldus de kolonel. “Hier zullen mensen later veel boeken over schrijven. Geef het vijf of tien jaar de tijd, en dan kunnen we een stuk beter zeggen wat er misging.”
Als je de enorme verliezen ziet, is het makkelijk om de Russen als incompetent te bestempelen. Maar volgens Bouwmeester is dat te kort door de bocht: “Ze staan voor een heel moeilijke opgave, zeker omdat het terrein zo bepalend is. Ik denk niet dat NAVO-troepen het veel beter hadden gedaan.”
De docent benadrukt dat het verlies van Russische tanks nog niet betekent dat de oorlog klaar is: “Poetin gaat zich nu richten op de Donbas. Dat gebied is beter geschikt voor het inzetten van tanks.” De strijd is dus nog niet gestreden.
Beeld: Pixabay/Oti_foti