Volgens nieuw onderzoek bepalen de eigenschappen van bestek op allerlei manieren hoe (we denken dat) ons eten smaakt.

Altijd leuk: onderzoekjes naar hoe ons idee van de smaak van voedsel wordt beïnvloed door allerlei onverwachte factoren. Zoals, in het geval van een nieuwe studie van Vanessa Harrar en Charles Spence: het gewicht, de kleur of de vorm van het gebruikte bestek.

Verzwaarde lepel

Bij het eerste experiment dat de twee Oxfordse psychologen deden, moesten proefpersonen yoghurt eten met een plastic lepel. Sommige van die lepels hadden het normale gewicht, andere waren drie keer zo zwaar gemaakt door gewichtjes in de steel te verstoppen. Een van de uitkomsten: de proefpersonen die aten met een verzwaarde lepel, dachten dat de yoghurt goedkoper was en een lagere dichtheid had dan de proefpersonen met een gewoon lepeltje.

Opmerkelijk, want, zo bleek uit eerder onderzoek: als je in plaats van de lepel het bord zwaarder maakt, denken proefpersonen juist dat het eten dat daarop ligt duurder is en een hogere dichtheid heeft. De verklaring die daarvoor wordt gegeven, luidt dat we in ons hoofd de eigenschap van het bord (zwaar, degelijk) ook op het eten plakken. Maar blijkbaar geldt voor lepels juist het tegenovergestelde. In dit geval zouden we, zo schrijven Harrar en Spence, ons oordeel over het eten negatiever maken doordat de lepel niet aan onze verwachtingen voldoet door veel zwaarder te zijn dan hij oogt.

Roze yoghurt van een zwarte lepel

Bij een tweede experiment, beschreven in hetzelfde artikel in het wetenschappelijke tijdschrift Flavour, werd de kleur van de yoghurt en van de lepel gevarieerd. Hieruit bleek dat roze yoghurt zouter werd gevonden dan witte yoghurt als hij werd gegeten met een blauwe lepel. Ook vinden we witte yoghurt lekkerder als we hem met een witte lepel eten dan met een zwarte, terwijl roze yoghurt juist beter smaakt van een zwarte lepel. Restauranthouders en organisatoren van dinner parties, doe er je voordeel mee.

Voor het laatste experiment werd de yoghurt ingeruild voor kaas. Hierbij bleek dat als een blokje cheddar werd gegeten van een mes, het zouter werd gevonden dan wanneer het vanaf een lepel, cocktailprikker of vork werd gehapt. Een mogelijke verklaring die Harrar en Spence geven, is dat je kaas vooral in een kaaswinkel op een mes gepresenteerd krijgt, en daar worden veel oudere, en dus zoutere, kazen verkocht. Een andere mogelijkheid is dat de proefpersonen het mes met kaas in hun mond moesten steken, op dezelfde manier als ze deden met een vork of cocktailprikker. Dat is natuurlijk een nogal ongewone manier van kaas eten, wat de smaakervaring kan hebben beïnvloed.

Al met al lijkt het er dus sterk op dat het bestek dat we gebruiken op allerlei vlakken invloed heeft op wat we (denken te) proeven. Maar over de mogelijke oorzaken – waarvan er in het artikel van Harrar en Spence heel wat de revue passeren, niet allemaal even geloofwaardig – zal het laatste woord nog niet gezegd zijn…

Bron: Flavour (PDF)

Beeld: Elizabeth Willing