We willen alles uit onszelf halen, maar we moeten rekening houden met onze limieten. Waar ligt de grens van de mens? Hoeveel kunnen we bijvoorbeeld aan als het gaat om voedselgebrek?
De mens wil steeds sterker, sneller en slimmer zijn, hoger klimmen en langer doorgaan. Maar ergens liggen limieten. Voorbij dat punt gaat het serieus mis met je, soms tot de dood erop volgt. Hoever kunnen we gaan als het gaat om voedselgebrek?
Ga direct naar:
Hoelang kun je zonder drinken?
Volgens de Britse National Health Service Guidelines wordt het penibel als je meer dan 1,5 liter vocht per uur verliest zonder bij te tanken. Als je op een zomerdag in de brandende zon lichamelijke arbeid verricht en weinig drinkt, is dat al snel het geval. Maar onder normale omstandigheden hou je het zonder drinken een paar dagen tot maximaal een week uit.
De eerste uitdrogingverschijnselen beginnen al na een dag. Eerst krijg je last van een droge huid, vermoeidheid, hoofdpijn en duizeligheid, gevolgd door verwarring, droge mond en versnelde hartslag en ademhaling. Daarna volgen shock, bewusteloosheid en uiteindelijk de dood. Meestal zijn falende nieren en de bloedvergiftiging die erop volgt de boosdoener.
Hoeveel val je af door te vasten?
De voedsellimiet ligt anders. Er zijn heel wat mensen geweest die, uit protest of vanwege religieuze redenen, zichzelf hebben uitgehongerd. Het record is voor de Schot Angus Barbieri. (Zie afbeelding hierboven.) Deze zwaar obese man begon in 1965 te vasten en sloeg daarin nogal door. Hij viel in 382 dagen van 207 kilo af tot 81 kilo, door alleen calorievrije drankjes en vitamine- en mineraalsupplementen achterover te tikken.
Barbieri was een uitzondering. “Een gemiddeld mens heeft zo’n 15 kilogram vet”, stelt voedingsdeskundige Sander Kersten van de Wageningen University & Research. “Dat spreek je maar voor een deel aan. Je hersenen hebben bijvoorbeeld glucose nodig en dat is niet uit vet te maken. Om hieraan te komen, gaat je lichaam spiereiwitten afbreken. Uit die eiwitten haal je aminozuren en die worden omgezet in suikers.”
Hoelang kun je zonder eten?
Naarmate je langer niet hebt gegeten en steeds meer stoffen uit je spiereiwitten moet gaan halen, gaan je spieren logischerwijs achteruit en voel je je slapper. Maar op een gegeven moment past je lichaam zich aan. “De lever maakt dan ketonzuren uit vet en die worden naast glucose als energiebron voor de hersenen ingezet”, zegt Kersten.
Je lichaam kan dan weer even vooruit, maar niet voor lang. Uiteindelijk is ook het vet op. Kersten: “Je lichaam gaat dan energie maken uit overgebleven spieren, zoals het hart. Maar vervolgens wordt je hart zo klein, dat het nauwelijks meer bloed kan rondpompen.” Het duurt veertig dagen voordat een gemiddeld mens zonder voedsel overlijdt.
Meer informatie:
- KIJK: Is drie keer per dag eten wel goed voor je?
- LiveScience: What Are the Limits of Human Survival?
- New Scientist: Maxed out: Testing humans to destruction
- Popular Science: Pushing the limits of the human body
- Gizmodo: What happens when you stick your head into a particle accelerator
Tekst: Marysa van den Berg