Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Ongeveer een derde van alle peuters in de wereld heeft een vitamine A-tekort. Door dit stofje in een microjasje te verpakken en toe te voegen aan voedsel, kan hier misschien een eind aan gemaakt worden.
Vitamine A is onmisbaar voor ons lichaam. Het stofje is onder andere belangrijk voor normale groei, goede werking van de ogen en het afweersysteem. Een gebrek hieraan is dan ook erg gevaarlijk. Vitamine A-tekort is bijvoorbeeld de belangrijkste oorzaak van blindheid in kinderen en verhoogt ook het risico op dodelijke infectieziektes zoals de mazelen. MIT-wetenschappers hebben nu een manier gevonden om voedsel te verrijken met deze belangrijke vitamine.
Lees ook:
- Kan ik oude vitaminepillen nog gebruiken?
- Zitten de meeste vitamines echt net onder de schil?
- Waardoor krijgen veganisten een vitamine B12-tekort?
Geen simpele oplossing
Vooral in Sub-Sahara-Afrika en Zuidoost-Azië komt een vitamine A-tekort geregeld voor. De bevolking eet daar namelijk veel rijst en andere caloriebronnen met weinig micronutriënten. Daardoor krijgen mensen in die gebieden bijna geen bètacaroteen binnen, een bouwstof die het lichaam omzet in vitamine A. Pogingen om eten te verrijken met vitamine A mislukten omdat de stof erg onstabiel is; het breekt vaak al af tijdens het bewaren of koken van voedsel.
In 1997 was een nieuw rijstras ontwikkeld dat wel bètacaroteen bevat. Maar dit zogeheten gouden rijst is nooit grootschalig in gebruik genomen. Het ras is namelijk ontwikkeld met behulp van genetische modificatie. En veel instanties, waaronder Greenpeace, zijn tegen het gebruik van dit soort genetisch gemodificeerde gewassen omdat de effecten op de natuur niet bekend zijn. Ook dit was dus niet de oplossing.
Microcapsules
De MIT-onderzoekers denken nu wel de oplossing gevonden te hebben. Omdat vitamine A zo onstabiel is, kregen ze het idee om het stofje veilig op te bergen in een verpakking. Aan dit omhulsel zaten wel een paar eisen: het moest de vitamines beschermen tijdens het bewaren en koken, maar ze ook vrijlaten in het lichaam.
Als verpakkingsmateriaal kozen ze daarom voor een polymeer dat BMC heet. Dit materiaal heeft weinig last van temperatuur, maar lost wel goed op in maagzuur. Vanwege deze eigenschappen wordt het materiaal ook gebruikt in capsules van sommige medicijnen en voedingssupplementen.
Ratten en vrouwen
Om te testen of de vitamines die verpakt zitten wel goed opgenomen worden in het lichaam hebben de onderzoekers eerst tests gedaan met ratten. Hier vonden ze weinig verschil tussen de opname-efficiëntie van losse en verpakte vitamines. Met deze positieve resultaten konden ze door naar menselijke tests.
Tijdens een kleine klinische proef werden de vitamine A-waardes van 63 proefpersonen gemeten. Ook hier was geen duidelijk verschil te vinden tussen de groep mensen die losse of verpakte vitamines kregen. Het BMC-omhulsel hindert de opname dus niet.
De prijs?
Door deze verpakte vitamines toe te voegen aan voedsel zoals brood of bouillonblokjes, hopen de onderzoekers een toegankelijke manier te hebben bedacht om een vitamine A-tekort voor veel mensen op te lossen.
De onderzoekers hebben de rechten voor de technologie nu verkocht aan twee verschillende bedrijven. Alhoewel het positief is dat de twee ondernemingen met elkaar moeten concurreren, blijft het natuurlijk maar de vraag hoe betaalbaar dat verrijkte eten zal zijn. Want juist de mensen die de vitamine-A het hardst nodig hebben, kunnen daar niet veel voor betalen.
Bronnen: PNAS, EuerkAlert!
Beeld: Ruojie Zhang, Shahad Alsiari, David Mankus, Margaret Bisher, Abigail Lytton- Jean, Robert Langer, Ana Jaklenec. Koch Institute at MIT